18 Czerwca 2025
Oszustwa na karty podarunkowe – na czym polegają i jak się przed nimi chronić?
Jeśli ktoś prosi Cię o zapłatę za pomocą karty podarunkowej, powinna Ci się zapalić czerwona lampka. Może to być próba wyłudzenia pieniędzy. Choć w Polsce to jeszcze stosunkowo rzadka metoda, na świecie staje się coraz powszechniejsza. W tym artykule pokażemy, jak działają oszuści, jakie są sygnały ostrzegawcze i jak uniknąć utraty pieniędzy. Przeczytaj, żeby nie dać się zaskoczyć przestępcom.
ZWIĘKSZ BEZPIECZEŃSTWO SWOICH DANYCH
ZWIĘKSZ BEZPIECZEŃSTWO SWOICH DANYCH
Na czym polega oszustwo na kartę podarunkową?
Oszustwa z wykorzystaniem kart podarunkowych to (na razie przeważnie poza granicami Polski) często spotykane typów przekrętów internetowych i telefonicznych. Same karty podarunkowe (ang. gift cards) są środkiem płatniczym, a łatwość dokonywanych przy ich użyciu transakcji oraz anonimowość sprawiają, że stały się idealnym narzędziem dla przestępców. Co sprawia, że oszustwo „na kartę podarunkową” jest tak skuteczne z punktu widzenia przestępcy? Kluczem jest prostota i nieodwracalność transakcji.
Karta podarunkowa zamiast gotówki – dlaczego?
Karty podarunkowe to doskonałe narzędzie do wyłudzeń, ponieważ są cyfrową gotówką. Po zakupie otrzymujesz kod, który pozwala wykorzystać środki w danym sklepie. O ile zwykłe przelewy bankowe wymagają pewnych formalności, a płatności kartą dają możliwość wstrzymania transakcji (chargeback) w przypadku nieautoryzowanych płatności, o tyle karty podarunkowe działają zupełnie inaczej. Po zrealizowaniu kodu w internecie lub w sklepie nie ma już prostej drogi do odzyskania pieniędzy. W przeciwieństwie do przelewów bankowych czy płatności kartą kredytową, transakcje kartami podarunkowymi są niemal niemożliwe do wyśledzenia i cofnięcia.
Przeczytaj też: Reklamacja w banku w przypadku oszustwa – co zrobić, aby odzyskać pieniądze?
Dodatkowo karty podarunkowe mogą być używane w różnych sklepach internetowych, a ich realizacja jest szybka i bezproblemowa. Dla przestępcy oznacza to niemal natychmiastowy dostęp do pieniędzy, a dla ofiary – ogromną trudność w odzyskaniu utraconych środków. Wzrost liczby tego typu oszustw w ostatnich latach pokazuje, jak skuteczna jest ta metoda w kontekście wyłudzania pieniędzy.
Schemat działania krok po kroku
Oszustwo na kartę podarunkową przebiega zazwyczaj według podobnego scenariusza.
Karta podarunkowa zamiast gotówki – dlaczego?
Karty podarunkowe to doskonałe narzędzie do wyłudzeń, ponieważ są cyfrową gotówką. Po zakupie otrzymujesz kod, który pozwala wykorzystać środki w danym sklepie. O ile zwykłe przelewy bankowe wymagają pewnych formalności, a płatności kartą dają możliwość wstrzymania transakcji (chargeback) w przypadku nieautoryzowanych płatności, o tyle karty podarunkowe działają zupełnie inaczej. Po zrealizowaniu kodu w internecie lub w sklepie nie ma już prostej drogi do odzyskania pieniędzy. W przeciwieństwie do przelewów bankowych czy płatności kartą kredytową, transakcje kartami podarunkowymi są niemal niemożliwe do wyśledzenia i cofnięcia.
Przeczytaj też: Reklamacja w banku w przypadku oszustwa – co zrobić, aby odzyskać pieniądze?
Dodatkowo karty podarunkowe mogą być używane w różnych sklepach internetowych, a ich realizacja jest szybka i bezproblemowa. Dla przestępcy oznacza to niemal natychmiastowy dostęp do pieniędzy, a dla ofiary – ogromną trudność w odzyskaniu utraconych środków. Wzrost liczby tego typu oszustw w ostatnich latach pokazuje, jak skuteczna jest ta metoda w kontekście wyłudzania pieniędzy.
Schemat działania krok po kroku
Oszustwo na kartę podarunkową przebiega zazwyczaj według podobnego scenariusza.
- Pierwszy kontakt z ofiarą – oszust kontaktuje się z ofiarą, podając się za przedstawiciela instytucji, urzędnika państwowego, członka rodziny lub inną zaufaną osobę. Następnie przedstawia wymyśloną historię, która ma wywołać poczucie pilności lub strachu. Może to być informacja o rzekomym zaległym podatku, pilnej potrzebie finansowej bliskiej osoby lub powiadomienie o wygranej, której nie można odebrać bez zapłacenia za jej odbiór.
- Wywieranie presji – w tym momencie oszust zaczyna wywierać presję na ofierze, aby podjęła decyzję szybko, np. „Musisz zapłacić teraz, inaczej stracisz szansę” lub „Twoja mama jest w szpitalu i potrzebuje natychmiastowej pomocy, musisz działać teraz”. Celem jest zmylenie ofiary, aby ta podejmowała decyzje w panice.
- Żądanie zakupu kart podarunkowych – gdy ofiara czuje się przymuszona do działania, oszust prosi o zakup kart podarunkowych, które mają być użyte do zapłaty. Ofiara zostaje poinstruowana, aby udać się do sklepu lub kupić karty online i przekazać kody oszustowi.
- Realizacja kodów przez oszusta – po otrzymaniu kodów z kart podarunkowych, oszust natychmiast realizuje je, np. kupując towar w sklepie internetowym lub sprzedając je dalej za niższe kwoty niż wynoszą nominały tych kart. To wszystko dzieje się błyskawicznie, a ofiara nie ma już możliwości odzyskania pieniędzy.
Dopiero po zrealizowaniu kodów ofiara orientuje się, że została oszukana. Jednak w tym momencie jest już za późno – kody zostały zrealizowane, a oszust zniknął, pozostawiając ofiarę bez środków i bez możliwości odzyskania pieniędzy.
Skala problemu
W Polsce oszustwa polegające na wyłudzaniu kodów z kart podarunkowych wciąż są stosunkowo mało rozpowszechnione, ale ich liczba może rosnąć. Sygnałem ostrzegawczym jest ogólny wzrost przestępczości internetowej. A działania przestępców wyłudzających pieniądze z zastosowaniem kart podarunkowych bazują na phishingu.
Z „Raportu rocznego 2024 z działalności CERT Polska” dowiadujemy się, że w 2024 roku liczba zarejestrowanych incydentów bezpieczeństwa, które miały lub mogły mieć niekorzystny wpływ na cyberbezpieczeństwo, zwiększyła się o 29% w 2024 roku w porównaniu do roku 2023 [1].
To właśnie phishing był najczęstszym oszustwem internetowym. W 2024 roku odnotowano aż 40 120 takich incydentów. Jest to 39% wszystkich zarejestrowanych zdarzeń [1].
O ile w Polsce oszustwa na karty podarunkowe są jeszcze stosunkowo mało popularne, o tyle to duży problem m.in. w USA. W Stanach Zjednoczonych według danych Federalnej Komisji Handlu (FTC) było 37 tysięcy przypadków oszustw związanych z kartami podarunkowymi i kartami przedpłaconymi, co łącznie przyniosło straty w wysokości 182 milionów dolarów [2].
Skala problemu
W Polsce oszustwa polegające na wyłudzaniu kodów z kart podarunkowych wciąż są stosunkowo mało rozpowszechnione, ale ich liczba może rosnąć. Sygnałem ostrzegawczym jest ogólny wzrost przestępczości internetowej. A działania przestępców wyłudzających pieniądze z zastosowaniem kart podarunkowych bazują na phishingu.
Z „Raportu rocznego 2024 z działalności CERT Polska” dowiadujemy się, że w 2024 roku liczba zarejestrowanych incydentów bezpieczeństwa, które miały lub mogły mieć niekorzystny wpływ na cyberbezpieczeństwo, zwiększyła się o 29% w 2024 roku w porównaniu do roku 2023 [1].
To właśnie phishing był najczęstszym oszustwem internetowym. W 2024 roku odnotowano aż 40 120 takich incydentów. Jest to 39% wszystkich zarejestrowanych zdarzeń [1].
O ile w Polsce oszustwa na karty podarunkowe są jeszcze stosunkowo mało popularne, o tyle to duży problem m.in. w USA. W Stanach Zjednoczonych według danych Federalnej Komisji Handlu (FTC) było 37 tysięcy przypadków oszustw związanych z kartami podarunkowymi i kartami przedpłaconymi, co łącznie przyniosło straty w wysokości 182 milionów dolarów [2].
Jak rozpoznać, że ktoś próbuje Cię oszukać na kartę podarunkową?
Oszustwa na karty podarunkowe mają swoje charakterystyczne sygnały ostrzegawcze, które mogą pomóc w ich wykryciu. Jeśli zauważysz którykolwiek z poniższych sygnałów, zachowaj szczególną ostrożność – najprawdopodobniej masz do czynienia z próbą oszustwa. Im szybciej zareagujesz, tym mniejsze ryzyko, że stracisz pieniądze.
Prośba o nietypową formę płatności
Twoje podejrzenia powinno wzbudzić żądanie zapłaty kartą podarunkową za jakąkolwiek usługę, opłatę czy dług. Żadne poważne instytucje, firmy czy urzędy nie wymagają tego typu płatności. Jeśli ktoś prosi Cię o zapłatę w kartach podarunkowych, to niemal na pewno oznacza, że masz do czynienia z oszustem.
Presja czasu i groźby lub pochlebstwa
Oszuści często wywierają presję na ofierze, aby ta natychmiast podjęła decyzję o zakupie kart podarunkowych i przekazaniu kodów. Tego typu taktyki mają na celu wyłączenie racjonalnego myślenia ofiary, zmuszając ją do podjęcia szybkiej decyzji pod wpływem emocji lub strachu.
Przestępcy mogą Ci także grozić konsekwencjami, np. karą finansową, aresztem czy zwolnieniem z pracy, jeśli nie spełnisz ich żądania. Często też próbują grać na uczuciach, podszywając się pod krewnego w potrzebie lub przestawiając się jako osoba, która rzekomo chce pomóc. Gdy rozmówca nalega, abyś działał natychmiast i nie mówił nikomu o tej sprawie, to jasny sygnał, że coś jest nie tak.
Błędy językowe, obcy akcent, dziwny kontakt
Jeśli komunikacja z rzekomym urzędnikiem, przedstawicielem firmy lub bliską osobą wydaje się dziwna i nienaturalna, zwróć uwagę na szczegóły. Często oszuści działają z zagranicy, więc mogą popełniać błędy językowe w mailach lub rozmowach telefonicznych. Zdradza ich też obcy akcent.
Również adres e-mail nadawcy powinien budzić Twoje wątpliwości, jeśli jest podobny do oficjalnego, ale nieco zmieniony. Na przykład, oszust może używać adresu, który wygląda prawie identycznie jak oficjalny adres instytucji, ale z drobnymi różnicami.
Przeczytaj też: Jak rozpoznać, czy adres e-mail jest prawdziwy?
Zbyt piękne, aby było prawdziwe
Jednym z najczęstszych sygnałów ostrzegawczych jest zbyt atrakcyjna propozycja. Jeśli powód, dla którego ktoś żąda zapłaty w kartach podarunkowych, wydaje się zbyt piękny, aby był prawdziwy (np. „wygrałeś nagrodę 10 000 zł, ale musisz zapłacić podatek w kartach podarunkowych”), to podejrzewaj oszustwo. Innym przykładem może być obietnica łatwego zysku, jak inwestycja, która „na pewno się opłaci, jeśli tylko teraz dokonasz zapłaty w kartach podarunkowych”.
Prośba o nietypową formę płatności
Twoje podejrzenia powinno wzbudzić żądanie zapłaty kartą podarunkową za jakąkolwiek usługę, opłatę czy dług. Żadne poważne instytucje, firmy czy urzędy nie wymagają tego typu płatności. Jeśli ktoś prosi Cię o zapłatę w kartach podarunkowych, to niemal na pewno oznacza, że masz do czynienia z oszustem.
Presja czasu i groźby lub pochlebstwa
Oszuści często wywierają presję na ofierze, aby ta natychmiast podjęła decyzję o zakupie kart podarunkowych i przekazaniu kodów. Tego typu taktyki mają na celu wyłączenie racjonalnego myślenia ofiary, zmuszając ją do podjęcia szybkiej decyzji pod wpływem emocji lub strachu.
Przestępcy mogą Ci także grozić konsekwencjami, np. karą finansową, aresztem czy zwolnieniem z pracy, jeśli nie spełnisz ich żądania. Często też próbują grać na uczuciach, podszywając się pod krewnego w potrzebie lub przestawiając się jako osoba, która rzekomo chce pomóc. Gdy rozmówca nalega, abyś działał natychmiast i nie mówił nikomu o tej sprawie, to jasny sygnał, że coś jest nie tak.
Błędy językowe, obcy akcent, dziwny kontakt
Jeśli komunikacja z rzekomym urzędnikiem, przedstawicielem firmy lub bliską osobą wydaje się dziwna i nienaturalna, zwróć uwagę na szczegóły. Często oszuści działają z zagranicy, więc mogą popełniać błędy językowe w mailach lub rozmowach telefonicznych. Zdradza ich też obcy akcent.
Również adres e-mail nadawcy powinien budzić Twoje wątpliwości, jeśli jest podobny do oficjalnego, ale nieco zmieniony. Na przykład, oszust może używać adresu, który wygląda prawie identycznie jak oficjalny adres instytucji, ale z drobnymi różnicami.
Przeczytaj też: Jak rozpoznać, czy adres e-mail jest prawdziwy?
Zbyt piękne, aby było prawdziwe
Jednym z najczęstszych sygnałów ostrzegawczych jest zbyt atrakcyjna propozycja. Jeśli powód, dla którego ktoś żąda zapłaty w kartach podarunkowych, wydaje się zbyt piękny, aby był prawdziwy (np. „wygrałeś nagrodę 10 000 zł, ale musisz zapłacić podatek w kartach podarunkowych”), to podejrzewaj oszustwo. Innym przykładem może być obietnica łatwego zysku, jak inwestycja, która „na pewno się opłaci, jeśli tylko teraz dokonasz zapłaty w kartach podarunkowych”.
Co zrobić, jeśli poproszono Cię o płatność kartą podarunkową?
Jeśli kiedykolwiek znajdziesz się w sytuacji, w której ktoś prosi Cię o zapłatę kartą podarunkową, zachowaj spokój i nie działaj pochopnie.
- Pierwszym krokiem jest natychmiastowe zakończenie kontaktu. Nie podejmuj żadnych działań od razu. Nawet jeśli ktoś rzekomo twierdzi, że jest przedstawicielem firmy, urzędnikiem czy członkiem rodziny, nie pozwól, aby presja czasu wpłynęła na Twoją decyzję.
- Skontaktuj się niezależnie z osobą, za którą rzekomo podszywa się oszust lub z instytucją, która miałaby prosić o taką płatność. Jeśli kontaktujesz się z urzędnikiem, zadzwoń na oficjalny numer telefonu urzędu, który znajdziesz na stronie internetowej. Jeśli ktoś podszywa się pod krewnego, zadzwoń bezpośrednio do niego, aby sprawdzić, czy rzeczywiście jest w takiej sytuacji. W 99% przypadków szybko okaże się, że osoba, która kontaktowała się z Tobą, wcale nie potrzebuje pomocy, a cała sytuacja to jedynie próba oszustwa.
- Nigdy, pod żadnym pozorem, nie przekazuj kodów z kart podarunkowych obcej osobie przez telefon, e-mail ani czat. Pamiętaj, że po ich zrealizowaniu nie ma już możliwości odzyskania pieniędzy. Dopóki kody nie zostały ujawnione, Twoje pieniądze są bezpieczne – w momencie ich przesłania oszustowi, tracisz kontrolę nad środkami.
- Nawet jeśli udało Ci się nie paść ofiarą oszustwa, warto je zgłosić. W Polsce możesz poinformować policję o próbie wyłudzenia, a oszustwo internetowe dodatkowo możesz zgłosić do CERT Polska. Zgłoszenie jest ważne, ponieważ w wielu przypadkach oszuści działają w grupach, a ich schematy mogą się powtarzać.
Przeczytaj też: Jak zgłosić oszustwo na policji i jak zabezpieczyć się przed oszustami w sieci?
Jeśli kontakt z oszustem odbywał się przez e-mail lub telefon, zanotuj wszystkie szczegóły: numer telefonu, adres e-mail, treść rozmowy lub wiadomości. To pomoże organom ścigania.
Co zrobić, jeśli padłeś ofiarą oszustwa?
Jeżeli zorientowałeś się bardzo szybko (zanim oszust zdążył zrealizować kartę), że padłeś ofiarą wyłudzenia, skontaktuj się z obsługą klienta wydawcy karty podarunkowej. Jeśli środki nie zostały jeszcze wykorzystane, firma może zablokować kartę. Niestety, często oszuści realizują kody błyskawicznie, ale warto spróbować.
Niezależnie od zgłoszenia do wystawcy karty poinformuj policję o oszustwie. Szanse na odzyskanie pieniędzy są niewielkie, ale każde zgłoszenie pomaga budować bazę danych o takich przestępstwach i może kiedyś doprowadzić do ujęcia grupy oszustów.
Jeśli kontakt z oszustem odbywał się przez e-mail lub telefon, zanotuj wszystkie szczegóły: numer telefonu, adres e-mail, treść rozmowy lub wiadomości. To pomoże organom ścigania.
Co zrobić, jeśli padłeś ofiarą oszustwa?
Jeżeli zorientowałeś się bardzo szybko (zanim oszust zdążył zrealizować kartę), że padłeś ofiarą wyłudzenia, skontaktuj się z obsługą klienta wydawcy karty podarunkowej. Jeśli środki nie zostały jeszcze wykorzystane, firma może zablokować kartę. Niestety, często oszuści realizują kody błyskawicznie, ale warto spróbować.
Niezależnie od zgłoszenia do wystawcy karty poinformuj policję o oszustwie. Szanse na odzyskanie pieniędzy są niewielkie, ale każde zgłoszenie pomaga budować bazę danych o takich przestępstwach i może kiedyś doprowadzić do ujęcia grupy oszustów.
Jak chronić się przed oszustwami na karty podarunkowe?
Jednym z najważniejszych kroków, aby chronić się przed oszustwami na karty podarunkowe, jest edukacja. Im więcej osób zna tę metodę, tym trudniej przestępcom znaleźć łatwą ofiarę.
Im mniej Twoich danych krąży po internecie, tym mniejsze szanse, że oszust będzie w stanie Cię namierzyć i się z Tobą skontaktować. Nie podawaj swojego numeru telefonu, adresu e-mail czy innych danych w miejscach publicznych, jeśli nie jest to absolutnie konieczne. A jeśli chcesz otrzymać powiadomienie, jeśli Twoje dane pojawią się w internecie, możesz skorzystać z naszych usług. Wybierz jeden z dwóch pakietów – Poziom 2 Bezpieczeństwa lub Poziom 3 Bezpieczeństwa – żeby skorzystać z usługi monitorowania Twoich danych w sieci. Sprawdź, co zawierają poszczególne pakiety Chroń PESEL i wybierz ten, który pomoże Ci kontrolować to, co dzieje się z Twoimi danymi.
Kiedy coś budzi Twoje wątpliwości, zawsze to weryfikuj, zanim podejmiesz jakiekolwiek działanie. Pamiętaj, że lepiej wydać się podejrzliwym, niż stracić oszczędności. Bądź na bieżąco z ostrzeżeniami dotyczącymi oszustw. Polskie instytucje typu UOKiK (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów) regularnie publikują informacje o nowych metodach oszustw. Z kolei Policja oraz inne organizacje monitorujące cyberprzestępczość również często ogłaszają ostrzeżenia w związku z rosnącą liczbą prób wyłudzeń.
Źródła:
1.CERT Polska, Raport roczny 2024 z działalności CERT Polska. Krajobraz bezpieczeństwa polskiego internetu, Warszawa 2025, https://cert.pl/uploads/docs/Raport_CP_2024.pdf [dostęp 5.05.2025].
2.https://public.tableau.com/app/profile/federal.trade.commission/viz/FraudReports/FraudLosses [dostęp 5.05.2025].
Im mniej Twoich danych krąży po internecie, tym mniejsze szanse, że oszust będzie w stanie Cię namierzyć i się z Tobą skontaktować. Nie podawaj swojego numeru telefonu, adresu e-mail czy innych danych w miejscach publicznych, jeśli nie jest to absolutnie konieczne. A jeśli chcesz otrzymać powiadomienie, jeśli Twoje dane pojawią się w internecie, możesz skorzystać z naszych usług. Wybierz jeden z dwóch pakietów – Poziom 2 Bezpieczeństwa lub Poziom 3 Bezpieczeństwa – żeby skorzystać z usługi monitorowania Twoich danych w sieci. Sprawdź, co zawierają poszczególne pakiety Chroń PESEL i wybierz ten, który pomoże Ci kontrolować to, co dzieje się z Twoimi danymi.
Kiedy coś budzi Twoje wątpliwości, zawsze to weryfikuj, zanim podejmiesz jakiekolwiek działanie. Pamiętaj, że lepiej wydać się podejrzliwym, niż stracić oszczędności. Bądź na bieżąco z ostrzeżeniami dotyczącymi oszustw. Polskie instytucje typu UOKiK (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów) regularnie publikują informacje o nowych metodach oszustw. Z kolei Policja oraz inne organizacje monitorujące cyberprzestępczość również często ogłaszają ostrzeżenia w związku z rosnącą liczbą prób wyłudzeń.
Źródła:
1.CERT Polska, Raport roczny 2024 z działalności CERT Polska. Krajobraz bezpieczeństwa polskiego internetu, Warszawa 2025, https://cert.pl/uploads/docs/Raport_CP_2024.pdf [dostęp 5.05.2025].
2.https://public.tableau.com/app/profile/federal.trade.commission/viz/FraudReports/FraudLosses [dostęp 5.05.2025].
Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).