Jak zgłosić oszustwo na policji i jak zabezpieczyć się przed oszustami w sieci?

Oszuści – bez względu na to, czy działają w tradycyjny sposób, czy w sieci – wykorzystują wszystkie dostępne metody, aby osiągnąć swoje cele. Szacuje się, że w 2022 r. udaremniono ponad 8 tys. prób wyłudzenia kredytów na łączną kwotę niemal 200 mln zł. A przecież kradzież tożsamości to tylko jedno z wielu przestępstw, wśród których należy wymienić też phishing, rozsyłanie wirusów czy liczne oszustwa w mediach społecznościowych i na ogólnodostępnych platformach sprzedażowych. Sprawdź, jak wygląda procedura zgłaszania oszustwa na policji, jaka jest szansa na odzyskanie pieniędzy, które zniknęły z twojego konta po uruchomieniu złośliwego oprogramowania. Podpowiadamy, jak usługi Chroń PESEL pomogą ci w zapobieganiu takim sytuacjom!

Oszustwa to problem, który istniał na długo przed powstaniem internetu. Globalna sieć dała jednak przestępcom możliwość działania na niespotykaną wcześniej skalę. Najbardziej podstępni potrafią wyłudzić miliony złotych, pozostając przy tym nieuchwytni. Na szczęście ich metody coraz częściej są demaskowane, dzięki czemu można skutecznie im zapobiegać, a nie tylko naprawiać skutki. Najpopularniejsze obecnie formy cyberprzestępstw to m.in. phishing, oszustwo na BLIK czy kryptowaluty.

Otrzymałeś wiadomość od dostawcy energii elektrycznej, że przelałeś zbyt mało pieniędzy za ostatni rachunek i trzeba dopłacić brakującą kwotę? A może dostałeś SMS-a z poczty, w którym znajduje się prośba o dopłacenie za oczekującą na ciebie przesyłkę? Ponad wszelką wątpliwość autorami takich wiadomości są cyberprzestępcy, którzy podszywają się pod instytucje publiczne i rozsyłają linki umożliwiające zapłatę rzekomo brakującej kwoty. Kliknięcie i uzupełnienie danych dostępowych do konta bankowego powoduje, że tracisz swoje pieniądze. Jeśli naprawdę czekasz na przesyłkę, skontaktuj się najpierw z operatorem i upewnij się, czy została ona opłacona i jaki jest jej obecny status.

Twoje dane osobowe są zbierane przez różne firmy do celów marketingowych. Jednak nie każde tego rodzaju działanie można zaliczyć do kategorii przestępstw, ponieważ na większość z nich wyrażasz zgodę, podpisując zgody marketingowe na różnych formularzach. Powodują one niechciane telefony lub spamowanie skrzynki mailowej. O prawdziwym problemie można mówić wtedy, gdy nieuczciwa osoba wejdzie w posiadanie twojego dowodu osobistego i postanowi wziąć kredyt lub założyć firmę na twoje dane. Kradzież danych w internecie często wychodzi na jaw dopiero wtedy, gdy do drzwi nieświadomej niczego osoby puka komornik.

Cyberprzestępcy mogą również korzystać z sytuacji takich jak wyciek danych osobowych z różnych systemów. Szybkie działanie właścicieli tychże baz danych powinno jednak im to uniemożliwić.

Wirusy komputerowe dostają się na twoje urządzenie poprzez klikanie w podejrzane linki lub ściąganie zainfekowanych plików – muzyki, gier czy filmów. Złośliwe oprogramowanie nie tylko spowalnia działanie twojego laptopa lub smartfona, ale także otwiera cyberprzestępcom drogę do posługiwania się twoimi danymi – nawet tymi, które są zaszyfrowane. W ten sposób mogą otrzymać dostęp do konta bankowego lub poufnych danych znajdujących się na twojej poczcie elektronicznej. Niektórzy cyberprzestępcy potrafią nawet zmienić adresata rachunku w momencie, gdy zlecasz przelew. Z tego powodu programy antywirusowe to absolutnie niezbędny element zabezpieczenia twojego komputera.

BLIK to bardzo wygodna forma płatności. Wystarczy podać krótki kod i gotowe. Tą metodą płatności szybko zainteresowali się cyberprzestępcy, a oszustwa na BLIK stały się prawdziwą plagą. Najczęściej dochodzi do nich w mediach społecznościowych – nieuczciwa osoba kradnie tożsamość twojego znajomego i w jego imieniu prosi cię o drobną pożyczkę. Niekiedy wiadomości te brzmią na tyle wiarygodnie, że użytkownicy Facebooka bez wahania podają kod BLIK, a dopiero później orientują się, że adresatem przelewu był ktoś inny. Są to zazwyczaj wyłudzenia drobnych kwot, jednak łączny zysk z tego przestępczego procederu jest ogromny.

Sprawdź też: Reklamacja w banku w przypadku oszustwa – co zrobić, aby odzyskać pieniądze?

Jeśli korzystasz z jakiegokolwiek serwisu sprzedażowego, musisz zachować szczególną ostrożność. Często zdarzają się np. oszustwa na OLX. Oszuści publikują fałszywe ogłoszenia, skłaniają cię do zapłacenia za wybraną rzecz, a potem nie wywiązują się z umowy i „rozpływają się w powietrzu”. Z tego powodu warto porozumiewać się z wystawcami towarów tylko za pośrednictwem oficjalnego komunikatora danej platformy i przesyłać pieniądze jedynie w sposób określony w regulaminie.

Cyberprzestępcy są na bieżąco z trendami. Nic więc dziwnego, że temat kryptowalut i inwestowania na giełdzie nie jest im obcy. Często podają się za inwestora, który obiecuje gigantyczne zyski przy minimalnym wkładzie własnym. Wyłudzają wpłatę kilku transz od kilkuset tysięcy osób, a następnie zamykają swoją działalność. Cyberprzestępcy mogą też podszywać się pod prawdziwych inwestorów – dokładnie tak samo, jak wcielają się w rolę wcześniej wspomnianych kurierów czy dostawców energii elektrycznej – i rozsyłać zainfekowane linki.

Jeśli dostałeś podejrzaną wiadomość SMS, koniecznie zablokuj numer, z którego została ona wysłana. Aby udaremnić próby dalszych wyłudzeń pieniędzy od nieświadomych niczego osób, zgłoś sprawę do CSIRT NASK, czyli zespołu powołanego do reagowania na zdarzenia, które naruszają bezpieczeństwo obywateli w internecie. Jak to zrobić?

Jeśli oprócz dziwnych wiadomości pojawiały się konkretne próby oszustwa, zgłoś to na najbliższym komisariacie policji.

Jeżeli z twojego konta zniknęły pieniądze lub ktoś szantażuje cię udostępnieniem prywatnych zdjęć, nie czekaj, ale udaj się do najbliższej jednostki policji lub prokuratury. Przygotuj swój dowód osobisty, a także wszystkie dowody, które mogą mieć znaczenie dla sprawy – wyciąg z konta bankowego czy historię wiadomości wraz z linkami i załącznikami, które się w niej znajdowały. Opowiedz oficerowi dyżurnemu o oszustwie, którego stałeś się ofiarą, i podaj jak najwięcej informacji. Policjant spisze protokół z twoimi zeznaniami, który następnie otrzymasz do wglądu. Podczas tego spotkania zostaniesz poinformowany o swoich obowiązkach oraz przysługujących ci prawach. Następnie przyjdzie do ciebie list z decyzją o wszczęciu lub umorzeniu postępowania w zgłoszonej przez ciebie sprawie.

Odzyskanie wyłudzonych pieniędzy nie jest łatwą sprawą. Możesz zgłosić reklamację w swoim banku, który – zaalarmowany odpowiednio wcześnie – może udaremnić przelew. Gdyby okazało się to niemożliwe, możesz dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Pomoże ci w tym wsparcie adwokata, jednak musisz liczyć się z tym, że będzie to długi proces.

Nie zawsze da się uniknąć cyberataku czy wycieku danych osobowych. Ale można skutecznie działać, żeby zminimalizować nieprzyjemne i nieraz kosztowne skutki takich zdarzeń. Skorzystaj z pakietów Chroń PESEL. Dzięki dostępnym usługom otrzymasz powiadomienie, gdy ktoś będzie chciał wyłudzić kredyt lub założyć firmę na twoje dane. Wygodny alert SMS pozwoli ci na szybką reakcję. Niektóre warianty pakietów obejmują także asystę prawną, gdy dojdzie do kradzieży tożsamości.

Przeczytaj również: Narodowy Spis Powszechny – jak bezpiecznie przekazać swoje dane?

Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie reklamowy/marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).