Co to jest scam?

ZWIĘKSZ BEZPIECZEŃSTWO SWOICH DANYCH

Scam to określenie stosowane w przypadku oszustw, które mają na celu wyłudzenie pieniędzy, danych osobowych lub innych cennych informacji. Innymi słowy, to forma przestępstwa, która przybiera różne formy, ale jej cel jest zawsze ten sam: wprowadzenie ofiary w błąd, by podjęła decyzję, która będzie dla niej niekorzystna. Może to być zarówno fałszywa strona internetowa, która wygląda łudząco podobnie do witryny znanego banku, jak i telefoniczna rozmowa, podczas której oszust podszywa się pod pracownika firmy kurierskiej i żąda przekazania danych płatniczych.

Scam jest poważnym zagrożeniem, które nie ogranicza się jedynie do kradzieży pieniędzy. Oszuści często wyłudzają również poufne informacje, takie jak numery dowodów osobistych, ubezpieczenia społecznego, a także dane dotyczące kart kredytowych, loginy i hasła do kont bankowych czy e-mailowych. Takie informacje mogą zostać następnie wykorzystane do dalszych oszustw, jak również do kradzieży tożsamości, która jest jedną z najpoważniejszych konsekwencji oszustw internetowych.

W internecie występuje wiele rodzajów scamu, a przestępcy nieustannie udoskonalają swoje techniki, sprawiając, że wykrycie oszustwa staje się coraz trudniejsze. Warto poznać najczęściej stosowane metody, aby skutecznie chronić się przed tego typu zagrożeniami.

Phishing to jeden z najczęstszych rodzajów oszustw internetowych. Cyberprzestępcy wysyłają fałszywe e-maile lub tworzą podrobione strony internetowe, które wyglądają jak te należące do zaufanych instytucji, np. banków czy popularnych sklepów online. Celem tych działań jest wyłudzenie Twoich danych logowania, numerów kart kredytowych, a także innych wrażliwych informacji. Z reguły wiadomości phishingowe zawierają pilne wezwania do działania, takie jak informacja o podejrzanej aktywności na Twoim koncie bankowym lub o konieczności natychmiastowego zaktualizowania danych.

Smishing, z kolei, to forma scamu, w której oszuści do wyłudzania danych wykorzystują wiadomości SMS. W przypadku tego rodzaju oszustwa ofiara dostaje wiadomość, która wygląda jak komunikat z banku lub od operatora telefonicznego i zachęca do kliknięcia linku, który prowadzi do niebezpiecznej witryny.

Vishing z kolei to rodzaj oszustwa przeprowadzanego telefonicznie – oszuści dzwonią, podszywając się pod przedstawicieli banków, firm kurierskich, instytucji rządowych lub innych organizacji. Często żądają, by ofiara podała hasła do kont bankowych, numery kart płatniczych, lub kod weryfikacyjny wysłany na Twój telefon. Rozmowy te zwykle mają na celu wywarcie na niej presji, by szybko podjęła decyzję o przekazaniu swoich danych.

Przypadki wyłudzeń na aukcjach internetowych również stają się coraz powszechniejsze. Oszuści oferują produkty w niezwykle atrakcyjnych cenach, które kuszą kupujących. Po otrzymaniu płatności, sprzedawca nie wysyła jednak zamówionego towaru, a kontakt z nim jest niemożliwy. W takim przypadku użytkownicy, którzy nie zwrócili wystarczającej uwagi na opinie o sprzedającej osobie, mogą stracić pieniądze i pozostać bez pomocy.

Inne przykłady to fałszywe ogłoszenia dotyczące wynajmu nieruchomości, w których oszuści żądają przedpłaty za wynajem, a po otrzymaniu przelewu znikają, nie zwracając pieniędzy. Tego typu scam często bardzo trudno rozpoznać, zwłaszcza gdy oferta jest bardzo kusząca i wygląda na wiarygodną.

Przeczytaj: Oszustwa na OLX – na czym polegają i jak się przed nimi zabezpieczyć?

Każda z tych metod wykorzystuje różne techniki manipulacji, by wzbudzić zaufanie ofiary, co sprawia, że jest ona bardziej skłonna podjąć działanie. Dlatego ważne jest, aby zawsze zachować czujność i sprawdzać wiarygodność źródła przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji o zakupie lub wynajmie.

Rozpoznanie scamu wcale nie jest takie łatwe, szczególnie że oszuści opracowują coraz bardziej wyrafinowane metody. Istnieje jednak kilka sygnałów, które powinny wzbudzić Twoje podejrzenia.

Jeśli otrzymasz wiadomość e-mail lub SMS, w której ktoś prosi Cię o podanie danych osobowych lub finansowych, zachowaj czujność. Pamiętaj, że żadna szanowana firma nie poprosi Cię o takie dane drogą mailową. Jeżeli podejrzewasz, że wiadomość jest oszustwem, nie klikaj żadnych zawartych w niej linków ani załączników. Zamiast tego skontaktuj się z nadawcą za pomocą oficjalnych kanałów.

Innym sygnałem ostrzegawczym jest obecność błędów językowych czy dziwnie brzmiących nazw w wiadomościach e-mail czy na stronach internetowych. Takie elementy mogą świadczyć o tym, że strona lub wiadomość nie są autentyczne.

Pamiętaj, że cyberprzestępcy często tworzą witryny internetowe, które wyglądają niemal identycznie jak strony banków, sklepów czy innych instytucji. Zanim wprowadzisz jakiekolwiek dane na danej stronie, sprawdź, czy adres URL zaczyna się od „https”, ponieważ oznacza to bezpieczne połączenie. Sprawdź także, czy strona zawiera odpowiedni certyfikat SSL.

Przeczytaj też: Czy link jest bezpieczny? Jak to sprawdzić?

Aby uniknąć padnięcia ofiarą scamu i zminimalizować ryzyko utraty danych lub pieniędzy, musisz podejść do kwestii bezpieczeństwa online z odpowiednią ostrożnością i świadomością zagrożeń. Na szczęście istnieje kilka ważnych zasad, które pomogą Ci chronić swoje dane osobowe i płatności w sieci.

1. Korzystaj z silnych haseł do kont internetowych i regularnie je zmieniaj

Pierwszą linią obrony przed oszustami są silne i unikalne hasła. Zamiast stosować łatwe do odgadnięcia kombinacje, takie jak daty urodzin czy imiona bliskich, twórz hasła, które łączą litery, cyfry i znaki specjalne. Im dłuższe i bardziej złożone hasło, tym trudniejsze do złamania. Pamiętaj, że poszczególne konta, np. bankowe, pocztowe czy w mediach społecznościowych, powinny mieć różne hasła – nie stosuj tych samych dla wszystkich kont. Korzystanie z menadżera haseł może pomóc przechowywać je bezpiecznie, a także wygodnie generować nowe, trudne do złamania kombinacje.

2. Włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA)

Włączając uwierzytelnianie dwuskładnikowe, dodajesz kolejną warstwę ochrony do swoich kont. 2FA wymaga nie tylko hasła, lecz także drugiego elementu, takiego jak kod wysyłany na Twój telefon lub aplikację, który musisz wprowadzić podczas logowania. Dzięki temu, nawet jeśli ktoś zdobędzie Twoje hasło, bez dostępu do drugiego czynnika (np. telefonu) nie będzie w stanie zalogować się na konto. To jeden z najskuteczniejszych sposobów na ochronę przed nieautoryzowanym dostępem do Twoich danych.

3. Unikaj korzystania z publicznych sieci Wi-Fi do dokonywania transakcji bankowych lub zakupów online

Publiczne Wi-Fi, które znajduje się w kawiarniach, hotelach czy na lotniskach, może stanowić poważne zagrożenie dla Twojej prywatności. Z uwagi na to, że te sieci są otwarte, osoby trzecie mogą przechwycić dane podczas logowania na konta online, w tym dane logowania do banków, numer karty kredytowej czy inne poufne informacje. Z tego powodu najlepiej unikać korzystania z takich sieci do przeprowadzania transakcji bankowych czy zakupów online. Jeśli musisz skorzystać z publicznego Wi-Fi, upewnij się, że używasz połączenia VPN (Virtual Private Network), które szyfruje Twoje dane i chroni je przed przechwyceniem.

Przeczytaj też: Sniffing – jak hakerzy przechwytują Twoje dane w sieci?

4. Zawsze sprawdzaj bezpieczeństwo strony, na której dokonujesz zakupu

Kiedy robisz zakupy online, szczególnie jeśli są to zakupy na dużą kwotę, upewnij się, że strona, na której zamierzasz dokonać transakcji, jest odpowiednio zabezpieczona. Sprawdź, czy adres URL zaczyna się od „https” (gdzie „s” oznacza zabezpieczony protokół), ponieważ będzie to znaczyło, że dane przesyłane między Twoją przeglądarką a serwerem są szyfrowane. Dodatkowo zwróć uwagę na ikonkę kłódki na pasku adresu, która świadczy o tym, że strona korzysta z certyfikatu SSL (Secure Socket Layer), zapewniającego bezpieczeństwo przesyłanych danych.

Ponadto, przed dokonaniem zakupu sprawdź opinie o sklepie internetowym w internecie. Jeśli ma wątpliwą reputację lub pojawiają się podejrzenia, że może to być oszustwo, lepiej poszukać innych, sprawdzonych opcji. Pamiętaj też, że zaufane sklepy mają również jasną politykę zwrotów i przejrzysty sposób kontaktu z obsługą klienta.

5. Korzystaj z bezpiecznych metod płatności

Płatności online mogą wiązać się z ryzykiem, dlatego wybieraj zaufane metody płatności, które oferują dodatkowe zabezpieczenia, np. portfele elektroniczne. Korzystanie z tych systemów płatności pozwala uniknąć podawania danych karty kredytowej lub debetowej, a w przypadku problemów z transakcją daje możliwość odzyskania pieniędzy.

Pamiętaj, aby unikać podejrzanych metod płatności i zawsze sprawdzać, czy sklep oferuje jedną z bezpiecznych form płatności.

6. Wykup pakiet usług Chroń PESEL

Chroń PESEL może pomóc Ci kontrolować to, co dzieje się z Twoimi danymi. Dostępne są trzy pakiety, które różnią się zakresem usług, łatwo więc dopasujesz jeden z nich do Twoich potrzeb.

Pakiet z pierwszego poziomu bezpieczeństwa to idealna opcja, jeśli chcesz zacząć dbać o swoje bezpieczeństwo w sieci. Obejmuje m.in. alerty informujące o potencjalnym wyłudzeniu lub założeniu działalności gospodarczej na Twoje dane, a także opcję weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL. Pakiet ten powinien więc pomóc Ci szybko zareagować na pierwsze oznaki oszustwa.

Pakiet z drugiego poziomu bezpieczeństwa rozszerza ochronę o takie usługi jak lokalizator wycieku danych czy monitoring tożsamości, który umożliwia wykrycie próby wykorzystania Twoich danych osobowych do oszustw lub kradzieży tożsamości.

Pakiet z najwyższego, trzeciego poziomu zapewnia kompleksową ochronę. Nie tylko obejmuje wszystkie usługi z pozostałych pakietów, lecz także oferuje pomoc prawną, jeśli np. padniesz ofiarą scamu. Dzięki temu masz więc pewność, że Twoje dane i finanse są monitorowane, a w razie potrzeby uzyskasz wsparcie ekspertów.

Wybierz pakiet, który najlepiej odpowiada Twoim potrzebom, i zyskaj lepszą ochronę przed scamem i innymi oszustwami w sieci.

Jeśli już padłeś ofiarą oszustwa, nie panikuj. Zgłoś to odpowiednim służbom i instytucjom – bankowi, policji lub też firmie, pod którą podszyli się cyberprzestępcy. Zmień hasła do wszystkich swoich kont, aby uniemożliwić oszustom dostęp do Twoich danych.

Warto również skontaktować się z odpowiednimi organami, takimi jak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), który zajmuje się ochroną praw konsumentów w Polsce. W przypadku oszustw internetowych UOKiK monitoruje i ściga sprawców tych przestępstw.

Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).