17 Lipca 2024

Zastrzeganie numeru PESEL – jak jeszcze zwiększyć bezpieczeństwo danych?

Udostępnij:

Numer PESEL jest powszechnie wykorzystywany w różnych obszarach życia – od rejestracji w urzędzie przez zawieranie umów bankowych aż po uzyskiwanie opieki medycznej. Niestety, ta wszechobecność numeru PESEL sprawia, że stał się on łakomym kąskiem dla przestępców zajmujących się kradzieżą tożsamości. Skradziony numeru PESEL może zostać wykorzystany przez oszustów do zaciągnięcia pożyczki czy kredytu, wyłudzenia usług czy założenia firmy na Twoje dane. Aby przeciwdziałać tym zagrożeniom, od niedawna możesz zastrzec swój numer PESEL w specjalnym rejestrze. Choć jest to ważny krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa, sama możliwość zastrzeżenia PESEL-u to jeszcze nie wszystko. Poznaj zalety i ograniczenia tej usługi. Dowiedz się, co jeszcze można zrobić, aby jak najlepiej chronić swoje poufne dane.

Czym jest PESEL i dlaczego jest tak ważny?

Numer PESEL, czyli numer w Powszechnym Elektronicznym Systemie Ewidencji Ludności, to 11-cyfrowy numer nadawany każdemu obywatelowi Polski. Pełni on kluczową funkcję w systemie identyfikacji i rejestracji osób fizycznych, umożliwiając m.in.: jednoznaczną identyfikację obywatela, dostęp do świadczeń i usług publicznych, ewidencję danych osobowych w różnych rejestrach państwowych, weryfikację tożsamości przy zawieraniu umów i korzystaniu z usług. Dlatego tak ważne jest, by chronić ten numer przed nieuprawnionym wykorzystaniem.

Jakie zagrożenia wiążą się z kradzieżą numeru PESEL?

Kradzież numeru PESEL może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji dla ofiary tego przestępstwa. Do najpoważniejszych zagrożeń należy zaciąganie przez oszustów pożyczek i kredytów, zakładanie firm na skradzione dane w celu wyłudzania pieniędzy, uzyskiwanie dostępu do świadczeń i usług publicznych, wyłudzanie towarów i usług z odroczonym terminem płatności, korzystanie z usług telekomunikacyjnych pod cudzym numerem PESEL, a nawet dokonywanie czynności notarialnych, takich jak sprzedaż nieruchomości.

U ofiar kradzież tożsamości może skutkować poważnymi problemami finansowymi, a nawet psychologicznymi. Zwłaszcza że udowodnienie swojej niewinności i odzyskanie dobrego imienia to często trudny proces.

Korzyści z zastrzegania numeru PESEL

Aby chronić się przed negatywnymi konsekwencjami kradzieży tożsamości, warto rozważyć zastrzeżenie swojego numeru PESEL w specjalnym rejestrze prowadzonym przez Ministerstwo Cyfryzacji. Główne korzyści z tej usługi to:

Ochrona przed nieuprawnionym wykorzystaniem PESEL-u do zaciągania pożyczek, otwierania kont bankowych czy zawierania innych umów.
Przerzucenie odpowiedzialności na instytucje finansowe – zgodnie z nowymi przepisami to banki, firmy pożyczkowe i operatorzy telekomunikacyjni mają obowiązek weryfikacji, czy PESEL klienta jest zastrzeżony. Jeśli zawrą umowę pomimo zastrzeżenia, biorą na siebie pełną odpowiedzialność za skutki tego działania.
Możliwość szybkiego cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL w razie potrzeby – zastrzeżenie PESEL-u nie jest działaniem ostatecznym, możesz je cofnąć np. na czas załatwiania ważnych spraw finansowych.
Brak opłat za korzystanie z usługi – dotyczy to zarówno zastrzegania, jak i cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL.

Warto podkreślić, że zastrzeżenie PESEL-u nie blokuje dostępu do większości codziennych czynności, takich jak wizyty u lekarza, korzystanie z usług pocztowych czy udział w wyborach. Ograniczenia dotyczą głównie sfery finansowej.

Jak zastrzec numer PESEL krok po kroku?

Proces zastrzeżenia numeru PESEL jest stosunkowo prosty i może być zrealizowany na kilka sposobów.

Zastrzeganie numeru PESEL przez internet

Zaloguj się do portalu mObywatel.gov.pl lub aplikacji mobilnej mObywatel 2.0.
Wybierz opcję „Zastrzeż PESEL” i postępuj zgodnie z instrukcjami.
Jeśli chcesz cofnąć zastrzeżenie, wybierz odpowiednią opcję.

Zastrzeganie numeru PESEL w urzędzie

Udaj się do dowolnego urzędu gminy lub miasta.
Wypełnij wniosek o zastrzeżenie lub cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL.
Podpisz wniosek i złóż go w urzędzie.

Niezależnie od wybranej metody za tę usługę nic nie płacisz. Co ważne, zastrzeżenie PESEL-u jest realizowane natychmiast, a cofnięcie zastrzeżenia może nastąpić już po 30 minutach od złożenia odpowiedniego wniosku.

Ograniczenia związane z zastrzeżeniem numeru PESEL

Choć zastrzeżenie numeru PESEL stanowi ważny krok w kierunku ochrony danych osobowych, warto pamiętać, że nie jest ono panaceum na wszystkie zagrożenia związane z kradzieżą tożsamości. Istnieją pewne ograniczenia tej usługi:

Zgodnie z przepisami obowiązek sprawdzania, czy PESEL klienta jest zastrzeżony, dotyczy jedynie banków, firm pożyczkowych, operatorów telekomunikacyjnych oraz notariuszy. Wiele innych instytucji, takich jak firmy wynajmujące samochody czy sprzęt, nadal może nie weryfikować zastrzeżenia numeru PESEL.
Przestępcy mogą próbować obejść zastrzeżenie PESEL-u np. poprzez zakładanie firm na skradzione dane lub zaciąganie kredytów biznesowych zamiast konsumenckich.
Użytkownik nie jest informowany, gdy ktoś sprawdza, czy jego numer PESEL jest zastrzeżony, co utrudnia szybkie reagowanie na próby kradzieży tożsamości.
Zastrzeżenie PESEL-u może utrudniać niektóre codzienne czynności, takie jak wypłata gotówki powyżej 12726 zł czy zawarcie nowej umowy telekomunikacyjnej.

Co jeszcze można zrobić, by chronić swoje poufne dane?

Choć zastrzeżenie numeru PESEL jest ważnym krokiem w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa, warto rozważyć również inne działania, które pomogą w lepszej ochronie Twoich danych osobowych i zapobieganiu przykrym konsekwencjom ich wycieku lub kradzieży:

Nie podawaj numeru PESEL ani innych poufnych informacji osobom lub instytucjom, których tożsamość budzi wątpliwości. Warto także unikać pozostawiania dokumentów z danymi osobowymi w miejscach publicznych. Sprawdź też, kto może kserować dowód osobisty i w jakich sytuacjach.
Rozważ skorzystanie z usług Chroń PESEL. Do wyboru masz różne pakiety różniące się zakresem działań, łatwo więc wybierzesz ten, który najlepiej zaspokoi Twoje potrzeby. Dostępna jest m.in. opcja monitorowania Twoich danych w sieci. Oprócz tego, niezależnie od wybranego pakietu, otrzymasz powiadomienie, jeśli ktoś spróbuje np. wziąć kredyt albo założyć działalność gospodarczą na Twój numer PESEL. Będziesz więc w stanie szybko zareagować i uniknąć przykrych konsekwencji związanych z działaniem przestępców. Korzystając z usług Chroń PESEL, możesz też w dowolnym momencie, bez logowania do mObywatela, sprawdzić, czy Twój numer PESEL jest zastrzeżony.
Systematycznie poszerzaj swoją wiedzę na temat zagrożeń związanych z kradzieżą tożsamości oraz najlepszych praktyk ochrony swoich danych. Może to pomóc w uniknięciu wielu potencjalnych problemów. Możesz np. przeczytać na naszej stronie artykuł na temat: Jak możesz uchronić się przed wyłudzeniem danych osobowych?
W przypadku zauważenia jakichkolwiek nieprawidłowości lub podejrzanych działań niezwłocznie powiadom odpowiednie organy ścigania oraz instytucje finansowe. Pozwoli to na szybką reakcję i ograniczenie skutków przestępstwa. Dowiedz się też, jak zgłosić oszustwo na policji i jak zabezpieczyć się przed oszustami w sieci.

Kompleksowe podejście, łączące zastrzeżenie numeru PESEL z innymi działaniami ochronnymi, znacznie zwiększa szanse na uniknięcie negatywnych konsekwencji kradzieży tożsamości czy wycieku danych.

Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).

Wróć