5 Grudnia 2024

Czym jest i jak dokładnie działa trojan?

Udostępnij:
Trojan to rodzaj złośliwego oprogramowania, które potrafi wyrządzić poważne szkody w systemach komputerowych. W odróżnieniu od wirusów, które potrafią się replikować, trojany działają w inny sposób, maskując swoje prawdziwe intencje pod postacią przydatnych aplikacji lub plików. Przeczytaj ten artykuł i dowiedz się, czym jest trojan, jakie są jego rodzaje, jak działa, jakie niesie zagrożenia oraz jak się przed nim chronić.


MIEJ SWOJE DANE POD KONTROLĄ

Czym jest trojan?

Trojan, znany również jako koń trojański, to złośliwe oprogramowanie, które udaje legalne aplikacje, aby oszukać użytkowników i uzyskać dostęp do ich systemów. Jego nazwa pochodzi od starożytnego mitu o koniu trojańskim – drewnianej figurze, wewnątrz której ukryły się wrogie oddziały, by dostać się do oblężonego miasta Troja. W podobny sposób malware typu trojan ukrywa swoje prawdziwe zamiary, podszywając się pod nieszkodliwe oprogramowanie.

Rodzaje trojanów

Istnieje kilka rodzajów trojanów, a każdy z nich ma swoje specyficzne cele i metody działania. Najpopularniejsze z nich to:
  • trojan bankowy – skoncentrowany na kradzieży danych finansowych, takich jak loginy i hasła do kont bankowych;
  • trojan ransomware – szyfruje dane na zainfekowanym urządzeniu i żąda okupu za ich odblokowanie;
  • trojan szpiegujący (spyware) – monitoruje aktywność użytkownika, zbiera dane osobowe i przesyła je do cyberprzestępców;
  • trojan backdoor – tworzy ukryty dostęp do systemu, co pozwala hakerom na swobodne zarządzanie zainfekowanym urządzeniem;
  • trojan DDoS – używany do przeprowadzania ataków typu Distributed Denial of Service, powoduje przeciążenie serwerów.
Czym trojan różni się od innych typów malware?

W przeciwieństwie do wirusów, które mogą się replikować i rozprzestrzeniać w systemie, trojan nie ma takich zdolności. Zamiast tego, by zainfekować system, polega na oszustwie. Trojany często są niebezpieczniejsze niż inne typy malware, ponieważ mogą działać w ukryciu, a ich skutki mogą okazać się znacznie bardziej destrukcyjne.

Jak dokładnie działa trojan?

Trojan po zainstalowaniu na urządzeniu może wykonywać różnorodne złośliwe działania, takie jak kradzież danych, zdalne sterowanie oraz instalacja dodatkowego malware.

Trojany są zaprojektowane w taki sposób, by oszukiwać użytkowników, maskując swoje prawdziwe intencje. Po aktywacji mogą m.in. kraść dane – przechwytują takie poufne informacje jak dane logowania czy numery kart kredytowych. Umożliwiają także atakującym dostęp do zainfekowanego systemu i zdalną kontrolę urządzenia. Oprócz tego trojan jest w stanie zainstalować, a następnie uruchomić inne złośliwe oprogramowanie, tym samym tworząc dodatkowe zagrożenie. Co więcej, ten malware pozwala cyberprzestępcy na monitorowanie aktywności użytkownika zaatakowanego urządzenia, w tym na rejestrowanie naciśnięć klawiszy i ruchu w sieci.

Metody infekcji trojanem

Trojany mogą infekować urządzenia na kilka sposobów:

1. Załączniki e-mail:
  • Złośliwe pliki są przesyłane w załącznikach, często maskowane jako faktury, oferty pracy lub dokumenty wymagające natychmiastowej uwagi. Po otwarciu takiego załącznika trojan zostaje zainstalowany na urządzeniu.
2. Zainfekowane strony internetowe:
  • Kiedy użytkownik odwiedza stronę internetową zawierającą złośliwy kod (tzw. drive-by download), trojan może automatycznie pobrać się i zainstalować na urządzeniu bez jego wiedzy.
3. Fałszywe lub pirackie oprogramowanie i cracki:
  • Użytkownik może pobrać trojana, myśląc, że instaluje legalne oprogramowanie, takie jak darmowe narzędzia, gry czy aktualizacje. Przykładem są fałszywe instalatory oprogramowania Adobe Flash Player.
  • Pliki z nielegalnych źródeł, takie jak cracki czy pirackie wersje programów, często zawierają trojany, które instalują się wraz z pobranym oprogramowaniem.
Przeczytaj też: Pobieranie filmów z internetu – jakie zagrożenia się z tym wiążą?

4. Media społecznościowe i komunikatory:
  • Linki wysyłane przez komunikatory lub media społecznościowe (np. W komentarzach) mogą przekierować użytkownika do stron zawierających złośliwe oprogramowanie.
5. Fałszywe reklamy (malvertising):
  • Złośliwe reklamy online (np. na stronach o niskim poziomie zabezpieczeń) mogą zainstalować trojana na urządzeniu po ich kliknięciu, a w niektórych przypadkach nawet bez interakcji użytkownika.
6. Eksploatacja luk w oprogramowaniu:
  • Trojan może zostać zainstalowany dzięki wykorzystaniu luk w przeglądarkach internetowych, systemach operacyjnych lub innych programach, które nie zostały zaktualizowane.
7. Zainfekowane urządzenia USB:
  • Pendrive’y i inne nośniki danych mogą zawierać trojana, który uruchamia się po podłączeniu do urządzenia.
8. Fałszywe aktualizacje oprogramowania:
  • Złośliwe pliki podszywające się pod aktualizacje systemu lub aplikacji także mogą instalować trojana.
  • Tego typu ataki polegają na podszywaniu się pod wiarygodne organizacje w celu wyłudzenia danych lub przekonania użytkownika do pobrania plików zawierających trojana.
Dzięki tym metodom trojany mogą skutecznie wnikać do systemów komputerowych, często przez dłuższy czas pozostając niewykryte, co zwiększa potencjalne szkody.

Zagrożenia związane z trojanami

Trojan stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa danych i stabilności systemu. Najważniejsze ryzyka związane z infekcją tego typu złośliwym oprogramowaniem to:

Kradzież danych
  • Trojany mogą przechwytywać poufne dane, takie jak nazwisko, adres, numer dowodu osobistego czy PESEL.
  • Trojan jest w stanie rejestrować klawisze lub przechwytywać dane uwierzytelniające do kont bankowych, e-maili lub portali społecznościowych.
  • Tego typu malware wykrada dane finansowe, w tym numery kart kredytowych czy PIN-y i inne poufne dane.
Utrata pieniędzy
  • Trojany często są zaprogramowane do dokonywania nieautoryzowanych przelewów bankowych.
  • Trojan jest w stanie zablokować dostęp do plików i wymagać okupu za ich odblokowanie (ataki typu ransomware).
Nieautoryzowany dostęp do urządzenia
  • Trojan może umożliwić hakerowi zdalny dostęp do komputera lub telefonu i uzyskanie pełnej kontroli nad systemem.
  • Jest w stanie zdalne uruchomić kamerę lub mikrofon, co może prowadzić do inwigilacji i naruszenia prywatności użytkownika.
Dystrybucja złośliwego oprogramowania
  • Trojan może zamienić urządzenie w część botnetu, który hakerzy wykorzystują do rozsyłania spamu lub przeprowadzania cyberataków, takich jak DDoS.
  • Jest w stanie pobierać i instalować inne złośliwe programy, np. wirusy, spyware czy adware.
Zakłócenie pracy systemu
  • Trojany mogą obciążać procesor i pamięć, co prowadzi do spowolnienia pracy zaatakowanego urządzenia.
  • Niektóre trojany mogą usuwać pliki, zmieniać konfiguracje systemowe lub uszkadzać ważne komponenty systemu operacyjnego i tym samym doprowadzać do tego, że sprzęt nie będzie nadawał się do użytku.
Naruszenie prywatności
Zagrożenia dla firm i organizacji
  • Trojan może wykradać poufne informacje firmowe, takie jak plany biznesowe, dane klientów czy dokumenty finansowe.
  • Jest w stanie zakłócać działanie systemów IT firmy, prowadząc do strat finansowych lub utraty reputacji.

Jak rozpoznać trojana?

Wykrycie trojana może być trudne, ponieważ działa on w ukryciu. Istnieje jednak kilka objawów, które mogą wskazywać na obecność tego złośliwego oprogramowania. Jeśli więc komputer działa wolniej niż zwykle, może to być oznaką infekcji. Zmiany w przeglądarkach lub systemowych ustawieniach również sugerują obecność złośliwego oprogramowania. Sprawdź też listę zainstalowanych programów – jeśli znajdują się na niej aplikacje, których nie pamiętasz, mogą to być trojany.

Jak usunąć trojana?

Usunięcie trojana z systemu wymaga zwykle kilku kroków:
  1. Uruchom komputer w trybie awaryjnym – ograniczy to działanie zbędnych procesów i ułatwi usunięcie trojana.
  2. Rozpocznij skanowanie przy użyciu oprogramowania antywirusowego – pomoże to w wykryciu i usunięciu trojana.
  3. Ręcznie usuń pliki – jeśli znasz nazwę pliku trojana, możesz spróbować usunąć go ręcznie, ale zachowaj ostrożność.
  4. Oczyść rejestru Windows z wpisów związanych z trojanem – bywa to konieczne w niektórych przypadkach.
Jeśli nie masz pewności, jak usunąć trojana samodzielnie, lepiej oddaj komputer w ręce specjalsity. Dzięki temu ryzyko utraty ważnych danych (zwłaszcza jeśli nie masz backupu) będzie mniejsze niż w przypadku działania „na oślep”.

Jak się chronić przed trojanami?

Aby zminimalizować ryzyko infekcji trojanem, regularnie rób aktualizacje systemu operacyjnego i oprogramowania. Kolejne wersje systemu czy aplikacji eliminują błędy i ewentualne furtki dla przestępców. Równie istotne jest używanie zaufanego oprogramowania antywirusowego, ponieważ dobre programy mogą skutecznie wykrywać i blokować trojany. Oprócz tego nie klikaj w podejrzane linki ani nie otwieraj załączników z nieznanych źródeł. Powinno to znacznie zmniejszyć ryzyko infekcji. Zadbać o silne hasła oraz włącz dwuetapowe uwierzytelnianie, aby dodatkowo zwiększyć bezpieczeństwo online. Regularnie monitoruj swoje urządzenia, bo może to pozwolić na szybkie zidentyfikowanie potencjalnych zagrożeń związanych z zainstalowanymi programami i aplikacjami.

Nawet jeśli przestrzegasz zasad bezpieczeństwa, poruszając się w sieci, możesz zarazić swoje urządzenia złośliwym oprogramowaniem. Nie chcesz zastanawiać się, czy Twoje dane nie zostały przypadkiem wykradzione przez przestępców? Rozważ zakup jednego z pakietów Chroń PESEL, a otrzymasz powiadomienie, jeśli ktoś spróbuje wziąć na Twoje dane kredyt, pożyczkę albo założyć na nie firmę. Dzięki temu będziesz w stanie zareagować i zmniejszyć ryzyko konsekwencji tych działań. W jeśli wybierzesz pakiet Poziom 3 Bezpieczeństwa, otrzymasz zwrot kosztów usług prawnych, z których skorzystasz, jeśli ktoś wyłudzi Twoje dane. Oprócz tego w zależności od wybranego pakietu możesz też skorzystać z usługi monitoringu Twoich danych w Internecie (numeru PESEL, numeru telefonu i adresu e-mail), a także lokalizatora wycieku. W ten sposób dowiesz się błyskawicznie, że Twoje dane zostały opublikowane online. Daj sobie szansę, żeby szybko zareagować na niebezpieczeństwo – wybierz jedną z trzech przygotowanych przez nas opcji.

Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).
Wróć