Co to jest biały wywiad?
Sposoby pozyskiwania informacji mogą być różne, dlatego metody wywiadowcze dzieli się na czarny i biały wywiad. Kolory nie są tu przypadkowe, ponieważ te dwa rodzaje zdobywania danych są zupełnie od siebie różne. Czarny wywiad bazuje na nielegalnych lub niedostępnych źródłach. Wykorzystuje on nieetyczne, a często również niezgodne z prawem narzędzia do pozyskania informacji o osobach lub instytucjach. Bazy danych mogą być pozyskiwane poprzez
kradzież danych w internecie lub w inny nielegalny sposób. Biały wywiad jest jego przeciwieństwem.
OSINT to skrót od angielskiego wyrażenia open-source intelligence, czyli wywiad bazujący na ogólnodostępnych źródłach. Wraz z rozwojem technologii wzrosła liczba miejsc, które mogą dostarczać wielu istotnych informacji o osobach oraz firmach. Popularyzacja portali społecznościowych utworzyła największą bazę danych, jaka kiedykolwiek była ogólnodostępna. Ale biały wywiad OSINT to nie tylko analiza publikacji na portalach społecznościowych. Dostępnych narzędzi jest znacznie więcej.
Z jakich narzędzi korzysta biały wywiad?
Obecnie zdobycie podstawowych informacji o wybranym podmiocie to przede wszystkim kwestia czasu. Biały wywiad korzysta z wielu ogólnodostępnych źródeł informacji, co pozwala przewidywać potencjalne zagrożenia oraz trafniej ocenić podmiot, którego ofertę rozważasz.
Do najczęściej wykorzystywanych źródeł informacji zalicza się m.in.:
- rejestry i raporty rządowe,
- dokumenty publikowane przez przedsiębiorstwa,
- publikacje naukowe,
- artykuły prasowe,
- wypowiedzi osób publicznych w telewizji,
- informacje zawarte na firmowych stronach internetowych,
- publikacje na portalach społecznościowych.
Takich ogólnodostępnych narzędzi może być znacznie więcej. Ich dobór zależy od celu przeprowadzania białego wywiadu oraz rodzaju jednostki, o której chcemy pozyskać informacje. Warto przy tym nadmienić, że upublicznione niejawne informacje mogą również stać się źródłem białego wywiadu. Taka sytuacja ma miejsce jedynie wtedy, gdy osoba przeprowadzająca wywiad OSINT nie brała udziału w wycieku tych danych oraz gdy informacje te są wciąż dostępne i nie uległy dezaktualizacji.
Kto wykorzystuje biały wywiad?
Każdy może w swobodny sposób analizować informacje publikowane w ogólnodostępnych źródłach i samodzielnie prowadzić biały wywiad. Najczęściej jednak pozyskiwanie jawnych informacji odbywa się w konkretnym celu. Detektywi wykorzystują OSINT do swojej pracy, a policja coraz częściej sięga po tę metodę, aby przyspieszyć rozstrzygnięcie prowadzonego śledztwa. Mimo że biały wywiad nie wykorzystuje nielegalnych narzędzi, korzystają z niego również przestępcy. Ogólnodostępne dane są bowiem cenne dla złodziei czy oszustów. W ten sposób ustalają np. czas nieobecności śledzonej osoby w domu lub jej sytuację materialną.
Sprawdź też:
Oszustwa na OLX – na czym polegają i jak się przed nimi zabezpieczyć? Kolejną grupą, która powszechnie wykorzystuje biały wywiad, są inwestorzy. Doskonale zdają sobie oni sprawę z tego, że kluczem do efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej jest świadomość bieżącej sytuacji rynkowej. W tym celu można wykorzystywać dane dostępne w Krajowym Rejestrze Sądowym. W aktach spółek oraz zarejestrowanych fundacji i stowarzyszeń można znaleźć sprawozdania finansowe oraz inne dokumenty dostarczające wielu istotnych informacji. Są to dane jawne i dostępne dla każdego, więc jak najbardziej mogą być wykorzystane jako biały wywiad OSINT.
Jakie dane mogą być ogólnodostępne?
Z pozoru odpowiedź na tak postawione pytanie wydaje się oczywista. Jeśli my lub ktoś obcy opublikuje informację na nasz temat, staje się ona ogólnodostępna. Jednak czy tylko z takich informacji może korzystać biały wywiad? Niekoniecznie. Kluczowym elementem białego wywiadu jest łączenie ze sobą kilku informacji w jedną logiczną całość. W ten sposób portale społecznościowe potrafią z dużą dokładnością pozyskać informacje o nas, nawet gdy nigdy ich nie opublikowaliśmy. Są one ustalane na bazie aktywności w komentarzach, uczestnictwa w wydarzeniach czy listy polubionych stron.
Kolejną pułapką mogą okazać się metadane. Są to informacje połączone bezpośrednio z plikiem udostępnionym w sieci. Za pomocą specjalnych programów można pozyskać dane o dacie i miejscu zrobienia zdjęcia lub nagrania, a nawet modelu telefonu czy aparatu fotograficznego. W przypadku dokumentów tekstowych możliwe jest również uzyskanie informacji o jego autorze wraz z adresem IP, a nawet ścieżki dostępu na urządzeniu źródłowym. Dotarcie do tak szczegółowych danych wymaga znajomości oprogramowania do odczytywania metadanych. Zdarza się jednak, że takie informacje są łatwo dostępne we właściwościach pliku. Biały wywiad korzysta więc z większej puli informacji, niż można z pozoru sądzić.
Kiedy biały wywiad może nam pomóc?
Warto pamiętać, że metody pozyskiwania informacji z ogólnodostępnych źródeł mogą być wykorzystywane również przez nas. W jaki sposób biały wywiad może nam pomóc? Jeśli podejrzewasz, że ktoś chce dokonać
kradzieży tożsamości, np. wysyłając podejrzaną wiadomość mailową lub prowadząc rozmowę telefoniczną w nienaturalny sposób, możesz sprawdzić, czy twoje obawy są uzasadnione. W takiej sytuacji najprostszym sposobem jest odszukanie samodzielnie numeru lub e-maila do osoby, która próbowała się z tobą skontaktować. Pamiętaj, aby nie oddzwaniać ani nie odpisywać na otrzymane wiadomości, ale samodzielnie sprawdzić numer lub mail kontaktowy.
Zobacz także:
Spoofing – jak się bronić? Kolejną zaletą białego wywiadu jest pomoc w podejmowaniu decyzji inwestorskich. Przed ulokowaniem oszczędności w atrakcyjnych produktach warto zajrzeć do sprawozdań finansowych firmy, w którą chcemy zainwestować. Z kolei wybór wykonawcy lub usługodawcy jest znacznie prostszy, jeśli poprzedzi go przeczytanie opinii, zapoznanie się z przykładami dotychczasowych realizacji czy też porównanie cen i ofert podobnych firm.
Czy można uchronić się przed białym wywiadem OSINT?
Całkowite usunięcie ogólnodostępnych informacji o tobie lub innych osobach nie jest możliwe. Możesz jednak ograniczyć informacje, które trafiają na twój temat do internetu. W tym celu unikaj dodawania zdjęć i nagrań, na których pokazujesz swoją obecną lokalizację. Fotografie z wakacji są piękną pamiątką, ale mogą być również cenną informacją dla włamywacza o twojej nieobecności w domu. Unikaj również podawania do publicznej informacji numeru twojego telefonu, adresu oraz informacji o rodzinie. Wiele publikowanych treści możesz udostępniać jedynie bliskim znajomym, dzięki czemu nie będą one ogólnodostępne.
Czy OSINT jest legalny?
W przeciwieństwie do czarnego wywiadu OSINT jest całkowicie legalny. Korzystając z ogólnodostępnych baz danych, dokumentów i publicznych informacji w internecie, można bez obaw pozyskiwać potrzebne informacje. Biały wywiad nie pociąga za sobą odpowiedzialności karnej ani żadnych innych sankcji prawnych. Jest to w pełni legalne i etyczne źródło zdobywania istotnych informacji. Z powodzeniem wykorzystuje się go zarówno w policji, działaniach służb wywiadowczych, jak i wśród inwestorów. Niestety ogólnodostępność informacji sprawia, że może być wykorzystywany również przez osoby, które planują działania o charakterze przestępczym.
Źródła
- M. Minkina, Sztuka wywiadu w państwie współczesnym, wyd. 2, Wydawnictwo Rytm, Warszawa 2022.
- K. Liedel, T. Serafin, Otwarte źródła informacji w działalności wywiadowczej, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2011.
- B. Saramak, Wykorzystanie otwartych źródeł informacji w działalności wywiadowczej: historia, praktyka, perspektywy, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2015.
Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).