Kiedy i jak zastrzec kartę płatniczą?

Bezgotówkowe płatności cieszą się ogromną popularnością. Niemal każdy z nas ma w portfelu przynajmniej jedną kartę płatniczą, a wiele osób nie wyobraża sobie już pełnego powrotu do płatności gotówkowych. Choć karty płatnicze są niezwykle praktyczne i wygodne, niosą za sobą również spore zagrożenie. Ich kradzież czy zgubienie mogą bowiem ściągnąć na nas poważne problemy. O czym pamiętać, korzystając z kart płatniczych? Kiedy i jak zastrzec kartę?

Karta płatnicza jest wydawana do każdego rachunku bankowego. Nierzadko nie ma nawet możliwości, by zawnioskować o otwarcie rachunku i jednocześnie zrezygnować z jej wydania. Można to zrobić dopiero po jej otrzymaniu. Między innymi z tego względu niemal każdy ma dziś w portfelu przynajmniej jedną kartę płatniczą.

By móc korzystać z wydanej do rachunku karty, konieczne jest jej wcześniejsze aktywowanie. Niezbędne kroki są opisane w korespondencji z banku, która jest dołączona do samej karty. Proces ten obejmuje kilka kroków, w tym najważniejszy – nadanie PIN-u, który następnie będzie wykorzystywany do potwierdzania zawieranych transakcji. Aktywną kartą płacić można niemal wszędzie. Nie zawsze jednak można zapłacić kartą, nawet aktywną. Do najczęstszych przyczyn zalicza się przekroczenie ustawionego limitu transakcyjnego, podanie błędnego PIN-u, awarię terminala, awarię po stronie banku, fizyczne uszkodzenie karty lub po prostu niewystarczające środki na rachunku.

Skorzystanie z karty będzie niemożliwe również wtedy, gdy zostanie ona zablokowana lub zastrzeżona. Blokada karty ma charakter tymczasowy – z opcji tej możesz skorzystać np. w sytuacji, gdy obawiasz się, że zgubiłeś kartę, ale chcesz to jeszcze sprawdzić (np. po powrocie do domu). Po zdjęciu blokady z karty można korzystać tak jak dotychczas. Kto może zablokować kartę? Na ogół właściciel, jednak zdarza się, że blokadę nakładają same banki. Na taki krok decydują się m.in. w sytuacji podejrzenia kradzieży karty. Banki odpowiadają za środki zdeponowane przez klientów na rachunkach. Dlatego też po dokonaniu w krótkim odstępie wielu drobnych transakcji kartą, wypłat z bankomatu lub innych podejrzanych operacji mogą one nałożyć czasową blokadę.

Nieco inaczej działa zastrzeżenie karty. Podstawowa różnica polega na tym, że operacja ta jest nieodwracalna. Mając to na uwadze, krok ten należy dobrze przemyśleć. Kartę zastrzeż w sytuacji jej zgubienia lub kradzieży. Pamiętaj, że niezwykle istotny jest w tym przypadku czas – jeśli karta została skradziona, złodziej nie będzie zwlekał z próbami wypłat z bankomatu czy płatności w sklepach. Dlatego zastrzeż kartę w momencie, gdy tylko zorientujesz się, że jej nie masz (o ile nie podejrzewasz, że mogła zostać np. w domu). Jeśli stracisz nie tylko ją, ale cały portfel z dokumentami, pamiętaj, że utrata dowodu osobistego także niesie za sobą ogromne ryzyko. W tym przypadku również zbędna zwłoka nie jest wskazana – równie szybko zastrzeż dowód, by uniknąć ryzyka wyłudzenia kredytu na twoje dane osobowe.

Zastrzeżenie karty może cię również uchronić od konsekwencji, jeśli jesteś ofiarą skimmingu. Jest to wciąż powszechne działanie przestępców, które polega na kopiowaniu danych karty przy pomocy tzw. skimmera. By ograniczyć do minimum ryzyko takiej sytuacji, lepiej nie korzystać z bankomatów, które zlokalizowane są w miejscach umożliwiających oszustom montaż skanera i nakładki na klawiaturę, by pozyskać również PIN do karty.

Proces zastrzegania karty jest banalnie prosty i może przebiegać na kilka różnych sposobów. Wszystko zależy od procedur i metod udostępnionych przez poszczególne banki. Co do zasady zastrzeżenie karty możliwe jest:

Każdy bank może udostępniać nieco inne sposoby zastrzegania kart płatniczych, dlatego najlepiej zawczasu zorientuj się, jakie możliwości oferuje bank, który wydał karty, z których korzystasz. Zapisz sobie w telefonie numer, pod którym można dokonać takiej operacji. Zgubieniu czy kradzieży karty na ogół towarzyszą silne emocje, które utrudniają racjonalne myślenie i szybkie działanie. Mając numer na infolinię pod ręką, bez zbędnej zwłoki dokonasz skutecznego zastrzeżenia karty.

Teoretycznie możesz skorzystać również z tzw. Systemu Zastrzegania Kart, stworzonego przez Związek Banków Polskich (ZBK). Dlaczego teoretycznie? Ponieważ do systemu nie przystąpiły wszystkie banki działające na polskim rynku, a co za tym idzie, nie każdą kartę można przy jego pomocy zastrzec. Jak działa Systemu Zastrzegania Kart? Jest to infolinia działająca przez 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu pod numerem telefonu 828 828 828, gdzie również można zastrzec kartę. Co więcej, można to zrobić przebywając na terenie kraju, jak i poza jego granicami. System działa jako portal głosowy (system IVR) – pyta jedynie o nazwę banku, przez który karta została wydana, po czym łączy bezpośrednio z właściwą infolinią konkretnego banku.

Czy tylko posiadacz karty może dokonać jej zastrzeżenia? Co do zasady tak, jednak i od tej reguły są pewne wyjątki. W większości banków próba zastrzeżenia karty przez osobę inną niż właściciel karty zakończy się niepowodzeniem. Część banków dopuszcza jednak taką możliwość i nie stwarza problemów, gdy prośbę o zastrzeżenie karty kieruje krewny (musi on w takiej sytuacji podać wszystkie dane identyfikacyjne właściciela karty) lub przypadkowa osoba, która znalazła kartę (w tej sytuacji wystarczy jedynie przekazanie danych własnych oraz tych widniejących na karcie).

W przypadku zastrzegania kart niezwykle istotny jest czas, a odkładanie tego może doprowadzić do poważnych problemów – m.in. utraty wszystkich środków zdeponowanych na rachunku. To właśnie z tego względu sam proces jest niezwykle prosty i szybki. Po zgłoszeniu prośby o zastrzeżenie karty operacja ta realizowana jest przez bank w możliwie najkrótszym czasie.

Co w sytuacji, gdy karta zostanie zastrzeżona na infolinii, w aplikacji lub bezpośrednio w placówce bankowej, a mimo to przestępcom uda się wypłacić przy jej pomocy środki lub dokonać płatności zbliżeniowej? Błędy czy opóźnienia po stronie banków się zdarzają, jednak są one niezależne od posiadacza karty. Oznacza to, że w takiej sytuacji możesz złożyć reklamację w banku i masz prawo dochodzić zwrotu środków. Jeśli operacja zastrzegania karty po stronie banku zostanie z różnych powodów opóźniona lub zaniechana, będzie on zmuszony do poniesienia konsekwencji takiego działania. Jak złożyć reklamację? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, gdyż procedury w bankach bywają różne. By zorientować się, jak przebiega proces reklamacyjny w twoim banku, zajrzyj na jego stronę internetową lub skontaktuj się z pracownikiem infolinii lub placówki.

Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).