Na czym polegają wyłudzenia VAT?

Wyłudzenia VAT to najczęściej przestępstwa podatkowe na dużą skalę. W wyniku takiego oszustwa konsekwencje może ponieść również uczciwy kontrahent czy niczego nieświadoma osoba fizyczna, której dane osobowe zostały skradzione. Wyjaśniamy, czym jest podatek VAT i jak dochodzi do jego wyłudzeń.

Podatek VAT (Value Added Tax) to forma podatku obrotowego stosowana w wielu krajach na całym świecie, w tym w większości krajów Unii Europejskiej. VAT to podatek od towarów i usług, którego wartość doliczana jest na każdym etapie od produkcji po sprzedaż detaliczną. Podatkiem tym objęte są również usługi.

Podatek jest płatny przez każdego uczestnika łańcucha dostaw, ale jest również odliczany od kwoty zapłaconej na wcześniejszych etapach procesu. Ostatecznie podatek VAT jest płacony przez konsumenta końcowego.

Jest ważnym źródłem dochodów dla państwa, ponieważ generuje znaczące wpływy budżetowe. Jego zastosowanie ma na celu opodatkowanie konsumpcji, a nie samej produkcji.

Wyłudzenie podatku VAT to forma oszustwa, w której osoba lub firma próbują nielegalnie uzyskać zwrot lub uniknąć zapłaty podatku VAT. Jest to szeroko rozpowszechniona i poważna forma przestępczości gospodarczej, która generuje duże straty dla budżetu państwa. Największe wyłudzenie VAT w Polsce to oszustwo na miliard złotych, w które zaangażowane były legalnie działające spółki. Proceder trwał 8 lat i realizowało go aż 1500 osób.

VAT nazywa się potocznie podatkiem przechodnim, przez mechanizm jego naliczania. I to właśnie on stwarza przestrzeń na wyłudzenia podatkowe. Schemat jest bardzo prosty – firma wyprodukowała towar i chce go sprzedać. Do jego ceny dolicza podatek VAT. Kiedy nabywcą towaru jest inna firma, może odliczyć zapłacony VAT. W obrocie jednym towarem taka sytuacja może mieć miejsce jeszcze wiele razy – wówczas VAT jest naliczany i odliczany za każdym razem, aż produkt trafi do nabywcy końcowego, często detalicznego, który opłaci VAT w cenie towaru. Wyłudzenie VAT-u ma miejsce w momencie, gdy podmiot wystawi fakturę VAT, ale nie odprowadzi należnego podatku do US.

Opisany wyżej schemat to najprostsza metoda na wyłudzenie VAT. Istnieją jeszcze inne, nieco bardziej skomplikowane, które zwykle są podstawą działania oszustów.

Oszustwo polega na wystawianiu fałszywych faktur za towary lub usługi, które w rzeczywistości nie zostały dostarczone lub nie zostały wykonane. Podatnik zgłasza te fikcyjne wydatki, aby obniżyć podstawę opodatkowania i uzyskać wyższy zwrot podatku VAT.

W tej metodzie wystawia się dwie faktury za ten sam towar lub usługę. Jeden dokument jest wykorzystywany do uzyskania zwrotu podatku VAT, a drugi jest wykorzystywany do późniejszego odliczenia podatku od dochodu. W rezultacie podatnik otrzymuje więcej, niż powinien.

Osoby dokonujące wyłudzeń VAT tworzą fikcyjne lub wykorzystują istniejące firmy, które nie prowadzą rzeczywistej działalności. Te fikcyjne firmy są wykorzystywane do wystawiania fałszywych faktur, a podatek VAT jest nieuczciwie pobierany lub odliczany. Często firmy zakładane są na tzw. słupy, czyli osoby, które świadomie lub nieświadomie udostępniły przestępcom swoje dane osobowe. Dlatego wyłudzenie danych osobowych jest tak niebezpieczne – ze względu na poważne konsekwencje, które mogą spotkać niczego nieświadomego uczciwego podatnika.

Inny, znacznie bardziej skomplikowany model wyłudzania podatku VAT na ogromną skalę, to tzw. karuzela vatowska.

Karuzela VAT, znana również jako oszustwo karuzelowe lub oszustwo VAT, to forma wyłudzenia podatku VAT w międzynarodowym handlu. Jest to złożony schemat przestępczy, w którym grupa powiązanych ze sobą firm przeprowadza serię szybkich transakcji, a VAT jest nieuczciwie pobierany i nieodprowadzany do państwa.

Podstawową ideą karuzeli VAT jest wykorzystanie różnic w systemach podatkowych między różnymi krajami lub jurysdykcjami w celu generowania fikcyjnych zwrotów podatku VAT. Schemat zazwyczaj obejmuje kilku uczestników, w tym przedsiębiorstwa, tzw. spółki tranzycyjne, oraz osoby fizyczne.

Typowy schemat karuzeli VAT może wyglądać następująco:

Krok 1: Firma A kupuje towar od firmy B, w tym przypadku jest to towar opodatkowany VAT. Firma A płaci VAT firmie B.

Krok 2: Firma A sprzedaje ten sam towar firmie C, ale bez dodatkowego VAT. Firma C jest często tzw. spółką tranzycyjną – fikcyjną firmą, która została utworzona tylko w celu przeprowadzenia transakcji w karuzeli VAT.

Krok 3: Firma C sprzedaje ten sam towar firmie D, ale dodaje VAT do ceny. Firma D płaci VAT firmie C.

Krok 4: Firma D żąda zwrotu podatku VAT od władz podatkowych, twierdząc, że kupiła towar od firmy C i zapłaciła VAT.

Krok 5: Firma D otrzymuje zwrot podatku VAT od władz podatkowych. Jednak firma C, która była pośrednikiem, zniknęła lub jest nieuczciwa i nie odprowadza VAT do państwa.

W rezultacie firma D otrzymuje zwrot VAT od władz podatkowych, choć VAT nie został prawidłowo zapłacony przez firmę C. W przypadku karuzeli VAT transakcje są prowadzone w krótkim czasie, często w ciągu kilku dni lub tygodni, a uczestnicy korzystają z różnic w opodatkowaniu między krajami, aby generować fikcyjne zwroty VAT.

Karuzela VAT jest poważnym problemem dla władz podatkowych i państw, ponieważ generuje duże straty finansowe. Dlatego też wiele krajów wprowadziło środki i procedury, takie jak systemy monitorowania transakcji i mechanizmy raportowania, aby zwalczać i zapobiegać wyłudzeniom VAT w ramach karuzeli VAT.

Sprawdź też: Oszustwa na OLX – na czym polegają i jak się przed nimi zabezpieczyć?

Zgodnie z polskim prawem osoba, której udowodniono udział w wyłudzeniach podatkowych, może ponieść karę pozbawienia lub ograniczenia wolności oraz karę grzywny. Zobowiązana jest również do zwrotu pieniędzy z nienależnie odliczonego podatku wraz z odsetkami ustawowymi. Niestety zwykle jest tak, że przestępcy znikają z zyskami z nielegalnego procederu, natomiast tzw. słupy (osoby, na które zakładano fikcyjne działalności) pozostają z długiem wobec Skarbu Państwa. Uczciwi przedsiębiorcy, którzy stanowili kolejne ogniwa łańcucha podatkowego, muszą udowadniać przed sądem i policją skarbową swoją niewinność.

Niestety tak, ponieważ przestępcy bardzo często wykorzystują legalnie działające podmioty, aby stworzyć złudzenie prowadzenia uczciwych interesów. Zdarzają się również sytuacje, gdy fikcyjne spółki są zakładane na wykradzione dane osobowe. Czasem takim praktykom towarzyszy również oszustwo w banku podczas zaciągania zobowiązań na fikcyjną działalność.

Wykrywalność przestępstw podatkowych jest obecnie bardzo wysoka, ale przy okazji takich postępowań cierpią niestety również niewinni i niczemu nieświadomi ludzie. Nie wspominając o podatnikach, bo to właśnie oni są okradani poprzez wyłudzenie VAT.

Przeczytaj również: Jak działają cyberprzestępcy? I jak się przed nimi chronić?

Fiskus stworzył narzędzia ochronne dla uczciwych przedsiębiorców – na przykład mechanizm podzielonej płatności czy Białą Listę Płatników VAT. W ten sposób osoby uczciwie rozliczające się z fiskusem mogą chronić swoje interesy przed oszustami. Pozostaje jednak problem oszustw, w których wykorzystuje się skradzione dane osobowe osób fizycznych.

Oszuści podatkowi, którzy tworzą struktury do wyłudzenia VAT, mogą korzystać ze skradzionych danych osobowych. Dlatego, aby nikt nie założył fikcyjnej działalności gospodarczej za pomocą twoich danych osobowych, powinieneś je starannie chronić. Dodatkowo warto skorzystać z narzędzi do monitorowania danych, które możesz wykupić w Chroń PESEL. Dzięki tej usłudze otrzymasz powiadomienie o tym, że ktoś nieuprawniony skorzystał z twoich danych do założenia firmy czy zaciągnięcia kredytu lub pożyczki na twoje nazwisko. W ten sposób możesz natychmiast podjąć działania, które zmniejszą skutki wyłudzenia oraz doprowadzą do zidentyfikowania i ukarania oszusta.

Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie reklamowy/marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).