29 Grudnia 2025
Upoważnienie – kiedy jest przydatne? Jak powinno wyglądać?
Zdarzają się sytuacje, w których nie jesteśmy w stanie osobiście złożyć lub odebrać ważnego dokumentu. W takich przypadkach z pomocą przychodzi upoważnienie – pisemne oświadczenie, dzięki któremu wskazana, zaufana osoba może wykonywać pewne czynności w naszym imieniu. To prosty dokument, ale musi spełniać określone wymagania, aby był skuteczny. Wyjaśniamy, czym upoważnienie różni się od pełnomocnictwa, w jakich sprawach można go użyć (urzędowych, medycznych, bankowych, pocztowych, cyfrowych) oraz jak je poprawnie sporządzić. Uwzględniamy także aktualne przepisy prawa – od Kodeksu cywilnego, przez regulacje RODO, po przepisy sektorowe oraz obowiązki związane z ochroną danych osobowych przy przekazywaniu upoważnień.
ZWIĘKSZ BEZPIECZEŃSTWO SWOICH DANYCH
Różnica między upoważnieniem a pełnomocnictwem
Upoważnienie a pełnomocnictwo to nie to samo. Upoważnienie w praktyce dotyczy zwykle czynności faktycznych, takich jak odbiór dokumentów czy przesyłek, które nie wywołują bezpośrednich skutków prawnych. Z kolei pełnomocnictwo jest uregulowane w Kodeksie cywilnym i służy do dokonywania czynności prawnych, czyli takich, które tworzą, zmieniają lub kończą stosunek prawny (np. zawieranie umów, składanie wiążących oświadczeń woli). Mówiąc prościej: upoważnienie pozwala np. odebrać za kogoś list polecony lub złożyć już podpisany dokument, natomiast pełnomocnictwo pozwala np. podpisać w czyimś imieniu umowę albo złożyć wniosek wywołujący skutki prawne.
W świetle prawa czynność dokonana przez pełnomocnika (w granicach udzielonego umocowania) wywołuje skutki bezpośrednio dla reprezentowanej osoby. Upoważnienie nie daje takiej mocy – upoważniona osoba nie może zaciągać zobowiązań ani podejmować decyzji prawnych za mocodawcę, a jedynie wykonywać określone działania w jego imieniu (tzw. czynności faktyczne). Dlatego np. upoważnienie zadziała przy odbiorze pisma czy informacji, ale nie wystarczy, gdy trzeba podpisać dokument w czyimś imieniu lub zaciągnąć zobowiązanie finansowe – do tego potrzebne jest pełnomocnictwo.
W praktyce często używamy terminu upoważnienie dla prostych, jednorazowych sytuacji, a pełnomocnictwo rezerwujemy dla formalnych sytuacji prawnych. Warto od razu zaznaczyć, że pełnomocnictwo może obejmować również odbiór dokumentów (np. można udzielić pełnomocnictwa do odbioru dokumentów urzędowych lub pocztowych). Jednak w większości przypadków nie ma takiej potrzeby – do odbioru dokumentu wystarczy zwykłe upoważnienie, o ile przepisy szczególne (jak np. Prawo pocztowe) nie wymagają formy pełnomocnictwa.
Przeczytaj także: Kto może kserować dowód osobisty? Czy to bezpieczne?
Upoważnienie w sprawach urzędowych
Gdy nie możesz osobiście pojawić się w urzędzie, możesz upoważnić inną osobę do wykonania określonych czynności w Twoim imieniu. Przykłady to m.in.: odbiór zaświadczenia lub decyzji administracyjnej, złożenie we właściwym okienku podpisanego przez Ciebie wniosku czy dostarczenie brakujących dokumentów do toczącej się sprawy.
Przykład. Jeśli urząd miasta przygotował do odbioru Twój dowód osobisty lub prawo jazdy, a Ty nie możesz przyjść, możesz napisać upoważnienie dla bliskiej osoby do odbioru tego dokumentu. Osoba ta, okazując upoważnienie i swój dowód tożsamości, odbierze dokument w Twoim imieniu. Pamiętaj jednak, że nie każdy dokument urzędowy da się odebrać na podstawie zwykłego upoważnienia, np. paszport może odebrać tylko osoba uprawniona z mocy ustawy lub pełnomocnik z notarialnym poświadczeniem (to kwestia bezpieczeństwa i przepisów paszportowych).
Upoważnienie w sprawach medycznych
Zgodnie z art. 26 ustawy o prawach pacjenta, placówka medyczna udostępnia informacje o stanie zdrowia i dokumentację medyczną pacjentowi lub osobie przez niego upoważnionej. Oznacza to, że np. możesz upoważnić bliską osobę, aby otrzymywała informacje od lekarza o Twoim stanie zdrowia, a także aby odbierała Twoje wyniki badań czy dokumentację medyczną (zarówno w trakcie Twojego leczenia, jak i po Twojej ewentualnej śmierci). Co ważne, przepisy nie narzucają konkretnej formy takiego upoważnienia – może być pisemne, elektroniczne, a nawet ustne udzielone personelowi medycznemu. Dla bezpieczeństwa jednak zaleca się formę pisemną, aby uniknąć wątpliwości. W praktyce większość szpitali i przychodni wręcza pacjentom formularz upoważnienia przy przyjęciu lub rejestracji.
Przykład. Jeśli wiesz, że po zabiegu operacyjnym będziesz w stanie rekonwalescencji, możesz upoważnić małżonka do odbioru karty wypisowej i recept – wówczas szpital wyda mu te dokumenty bez przeszkód. Podobnie, możesz upoważnić kogoś do odbioru leków na e-receptę w Twoim imieniu (choć w przypadku e-recept często wystarczy po prostu podać kod i numer PESEL pacjenta, bez formalnego upoważnienia).
Upoważnienie w banku i na poczcie
W relacjach z bankiem obowiązują dość restrykcyjne zasady bezpieczeństwa, dlatego możliwości wykorzystania zwykłego upoważnienia są ograniczone. Jeżeli chcesz, aby ktoś miał dostęp do Twojego konta bankowego, mógł wypłacać pieniądze czy zarządzać rachunkiem – musisz ustanowić dla niego pełnomocnictwo do rachunku w banku. Banki wymagają, aby pełnomocnictwo było udzielone osobiście w oddziale (czasem w formie pisemnego wniosku) i zarejestrowane w systemie bankowym. Taki pełnomocnik bankowy ma określony zakres uprawnień (np. pełnomocnictwo ogólne do rachunku albo tylko do odbioru karty) i jego działania są traktowane prawnie tak, jakbyś to Ty sam je wykonywał. Zwykłe upoważnienie raczej nie zostanie uznane przez bank do operacji na koncie czy wypłaty pieniędzy.
Odbiór cudzej korespondencji również podlega szczególnym regulacjom. Zwykłe, jednorazowe upoważnienie napisane w domu nie wystarczy do odbioru wszystkich przesyłek – zwłaszcza jeśli mówimy o przesyłkach poleconych lub sądowych. Prawo pocztowe przewiduje instytucję tzw. pełnomocnictwa pocztowego. Jest to formalne upoważnienie, które adresat składa w placówce pocztowej (w obecności pracownika poczty) i upoważnia w ten sposób konkretną osobę do odbioru swoich przesyłek. Pełnomocnictwo pocztowe musi mieć formę pisemną i zostaje zarejestrowane na poczcie – jego oryginał przechowuje poczta, a upoważniona osoba przy odbiorze już nie musi okazywać za każdym razem dokumentu (poczta ma tę informację w systemie).
Co jeśli próbujemy załatwić to inaczej? Poczta Polska jasno wskazuje, że napisana odręcznie kartka przekazana znajomemu nie ma mocy prawnej w ich procedurze. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przesyłkę odbiera domownik pod tym samym adresem – listonosz może wydać list dorosłemu domownikowi bez upoważnienia, jeśli ten mieszka pod tym samym adresem (nie dotyczy to jednak przesyłek sądowych i urzędowych specjalnego znaczenia).
W świetle prawa czynność dokonana przez pełnomocnika (w granicach udzielonego umocowania) wywołuje skutki bezpośrednio dla reprezentowanej osoby. Upoważnienie nie daje takiej mocy – upoważniona osoba nie może zaciągać zobowiązań ani podejmować decyzji prawnych za mocodawcę, a jedynie wykonywać określone działania w jego imieniu (tzw. czynności faktyczne). Dlatego np. upoważnienie zadziała przy odbiorze pisma czy informacji, ale nie wystarczy, gdy trzeba podpisać dokument w czyimś imieniu lub zaciągnąć zobowiązanie finansowe – do tego potrzebne jest pełnomocnictwo.
W praktyce często używamy terminu upoważnienie dla prostych, jednorazowych sytuacji, a pełnomocnictwo rezerwujemy dla formalnych sytuacji prawnych. Warto od razu zaznaczyć, że pełnomocnictwo może obejmować również odbiór dokumentów (np. można udzielić pełnomocnictwa do odbioru dokumentów urzędowych lub pocztowych). Jednak w większości przypadków nie ma takiej potrzeby – do odbioru dokumentu wystarczy zwykłe upoważnienie, o ile przepisy szczególne (jak np. Prawo pocztowe) nie wymagają formy pełnomocnictwa.
Przeczytaj także: Kto może kserować dowód osobisty? Czy to bezpieczne?
Upoważnienie w sprawach urzędowych
Gdy nie możesz osobiście pojawić się w urzędzie, możesz upoważnić inną osobę do wykonania określonych czynności w Twoim imieniu. Przykłady to m.in.: odbiór zaświadczenia lub decyzji administracyjnej, złożenie we właściwym okienku podpisanego przez Ciebie wniosku czy dostarczenie brakujących dokumentów do toczącej się sprawy.
Przykład. Jeśli urząd miasta przygotował do odbioru Twój dowód osobisty lub prawo jazdy, a Ty nie możesz przyjść, możesz napisać upoważnienie dla bliskiej osoby do odbioru tego dokumentu. Osoba ta, okazując upoważnienie i swój dowód tożsamości, odbierze dokument w Twoim imieniu. Pamiętaj jednak, że nie każdy dokument urzędowy da się odebrać na podstawie zwykłego upoważnienia, np. paszport może odebrać tylko osoba uprawniona z mocy ustawy lub pełnomocnik z notarialnym poświadczeniem (to kwestia bezpieczeństwa i przepisów paszportowych).
Upoważnienie w sprawach medycznych
Zgodnie z art. 26 ustawy o prawach pacjenta, placówka medyczna udostępnia informacje o stanie zdrowia i dokumentację medyczną pacjentowi lub osobie przez niego upoważnionej. Oznacza to, że np. możesz upoważnić bliską osobę, aby otrzymywała informacje od lekarza o Twoim stanie zdrowia, a także aby odbierała Twoje wyniki badań czy dokumentację medyczną (zarówno w trakcie Twojego leczenia, jak i po Twojej ewentualnej śmierci). Co ważne, przepisy nie narzucają konkretnej formy takiego upoważnienia – może być pisemne, elektroniczne, a nawet ustne udzielone personelowi medycznemu. Dla bezpieczeństwa jednak zaleca się formę pisemną, aby uniknąć wątpliwości. W praktyce większość szpitali i przychodni wręcza pacjentom formularz upoważnienia przy przyjęciu lub rejestracji.
Przykład. Jeśli wiesz, że po zabiegu operacyjnym będziesz w stanie rekonwalescencji, możesz upoważnić małżonka do odbioru karty wypisowej i recept – wówczas szpital wyda mu te dokumenty bez przeszkód. Podobnie, możesz upoważnić kogoś do odbioru leków na e-receptę w Twoim imieniu (choć w przypadku e-recept często wystarczy po prostu podać kod i numer PESEL pacjenta, bez formalnego upoważnienia).
Upoważnienie w banku i na poczcie
W relacjach z bankiem obowiązują dość restrykcyjne zasady bezpieczeństwa, dlatego możliwości wykorzystania zwykłego upoważnienia są ograniczone. Jeżeli chcesz, aby ktoś miał dostęp do Twojego konta bankowego, mógł wypłacać pieniądze czy zarządzać rachunkiem – musisz ustanowić dla niego pełnomocnictwo do rachunku w banku. Banki wymagają, aby pełnomocnictwo było udzielone osobiście w oddziale (czasem w formie pisemnego wniosku) i zarejestrowane w systemie bankowym. Taki pełnomocnik bankowy ma określony zakres uprawnień (np. pełnomocnictwo ogólne do rachunku albo tylko do odbioru karty) i jego działania są traktowane prawnie tak, jakbyś to Ty sam je wykonywał. Zwykłe upoważnienie raczej nie zostanie uznane przez bank do operacji na koncie czy wypłaty pieniędzy.
Odbiór cudzej korespondencji również podlega szczególnym regulacjom. Zwykłe, jednorazowe upoważnienie napisane w domu nie wystarczy do odbioru wszystkich przesyłek – zwłaszcza jeśli mówimy o przesyłkach poleconych lub sądowych. Prawo pocztowe przewiduje instytucję tzw. pełnomocnictwa pocztowego. Jest to formalne upoważnienie, które adresat składa w placówce pocztowej (w obecności pracownika poczty) i upoważnia w ten sposób konkretną osobę do odbioru swoich przesyłek. Pełnomocnictwo pocztowe musi mieć formę pisemną i zostaje zarejestrowane na poczcie – jego oryginał przechowuje poczta, a upoważniona osoba przy odbiorze już nie musi okazywać za każdym razem dokumentu (poczta ma tę informację w systemie).
Co jeśli próbujemy załatwić to inaczej? Poczta Polska jasno wskazuje, że napisana odręcznie kartka przekazana znajomemu nie ma mocy prawnej w ich procedurze. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przesyłkę odbiera domownik pod tym samym adresem – listonosz może wydać list dorosłemu domownikowi bez upoważnienia, jeśli ten mieszka pod tym samym adresem (nie dotyczy to jednak przesyłek sądowych i urzędowych specjalnego znaczenia).
Upoważnienia elektroniczne (Profil Zaufany, ePUAP)
Coraz więcej spraw załatwiamy zdalnie, korzystając z internetu. Czy da się zatem upoważnić kogoś do działania w naszym imieniu online? Tak, chociaż wymaga to odpowiedniej formy. W świecie cyfrowym odpowiednikiem papierowego upoważnienia jest dokument elektroniczny opatrzony podpisem elektronicznym.
Jeśli chcemy udzielić pełnomocnictwa lub upoważnienia elektronicznie, możemy np. przesłać do urzędu dokument z naszym e-podpisem. W Polsce większość urzędów honoruje dokumenty podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym Profilem Zaufanym (dostępnym bezpłatnie na platformie ePUAP). W istocie, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, pełnomocnictwo udzielone w formie elektronicznej musi być uwierzytelnione właśnie za pomocą tych mechanizmów. Dokument elektroniczny spełniający te wymogi jest prawnie równoważny dokumentowi pisemnemu.
Przykład. Możesz napisać upoważnienie w edytorze tekstu, opatrzyć je podpisem zaufanym przez profil zaufany ePUAP i wysłać mailem lub poprzez ePUAP do instytucji – będzie to skuteczne upoważnienie.
Warto dodać, że RODO nie stoi na przeszkodzie upoważnieniom elektronicznym – wręcz przeciwnie, zgodnie z zasadą rozliczalności ważne jest, aby móc wykazać, że upoważnienie zostało udzielone prawidłowoakademia.infor.pl. Forma elektroniczna temu sprzyja, bo podpis zaufany lub kwalifikowany jednoznacznie identyfikuje kto i kiedy złożył dokument.
Jeśli chcemy udzielić pełnomocnictwa lub upoważnienia elektronicznie, możemy np. przesłać do urzędu dokument z naszym e-podpisem. W Polsce większość urzędów honoruje dokumenty podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym Profilem Zaufanym (dostępnym bezpłatnie na platformie ePUAP). W istocie, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, pełnomocnictwo udzielone w formie elektronicznej musi być uwierzytelnione właśnie za pomocą tych mechanizmów. Dokument elektroniczny spełniający te wymogi jest prawnie równoważny dokumentowi pisemnemu.
Przykład. Możesz napisać upoważnienie w edytorze tekstu, opatrzyć je podpisem zaufanym przez profil zaufany ePUAP i wysłać mailem lub poprzez ePUAP do instytucji – będzie to skuteczne upoważnienie.
Warto dodać, że RODO nie stoi na przeszkodzie upoważnieniom elektronicznym – wręcz przeciwnie, zgodnie z zasadą rozliczalności ważne jest, aby móc wykazać, że upoważnienie zostało udzielone prawidłowoakademia.infor.pl. Forma elektroniczna temu sprzyja, bo podpis zaufany lub kwalifikowany jednoznacznie identyfikuje kto i kiedy złożył dokument.
Upoważnienie a ochrona danych osobowych (RODO)
Udzielanie upoważnień wiąże się z dostępem do danych osobowych – czy to Twoich, czy cudzych.
- Upoważnienia wewnątrz organizacji (pracownicy): jeżeli jesteś administratorem danych (np. prowadzisz firmę, przychodnię, szkołę), musisz zadbać, aby osoby, którym powierzasz przetwarzanie danych osobowych, miały do tego formalne upoważnienie. Wynika to z art. 29 RODO, który stanowi, że każda osoba działająca z upoważnienia administratora i mająca dostęp do danych może je przetwarzać wyłącznie na polecenie administratora. Innymi słowy, pracownicy, którzy w ramach swoich obowiązków mają dostęp do danych osobowych klientów czy pacjentów, powinni otrzymać od pracodawcy upoważnienie do przetwarzania danych. RODO nie narzuca szczególnej formy takiego upoważnienia – może być pisemne, elektroniczne, a nawet ustne – ważne jednak, aby administrator umiał wykazać podczas ewentualnej kontroli, że takie polecenie zostało wydane (to element zasady rozliczalności). Dla celów dowodowych przyjęło się nadal stosować upoważnienia pisemne (papierowe lub elektroniczne), choć formalnie nie jest to obowiązkowe. Są też przepisy sektorowe, które wymagają pisemnego upoważnienia, np. Kodeks pracy stanowi, że dostęp do tzw. danych wrażliwych pracowników (np. danych o zdrowiu) mogą mieć tylko osoby z pisemnym upoważnieniem od pracodawcy.
- Upoważnienie do danych osobowych osób trzecich: jeśli występujesz z wnioskiem o czyjeś dane osobowe lub odbierasz dokument zawierający cudze dane, musisz mieć ku temu podstawę prawną. Najczęściej taką podstawą jest właśnie zgoda osoby, której dane dotyczą – wyrażona w formie upoważnienia lub pełnomocnictwa. Przykładem jest sytuacja, gdy chcesz uzyskać w urzędzie informacje lub dokument dotyczący innej osoby (np. akt urodzenia krewnego, zaświadczenie o niekaralności partnera, historię medyczną członka rodziny). Urząd czy inna instytucja ma obowiązek chronić dane osobowe i nie udostępni ich osobie nieuprawnionej. Dlatego będzie wymagać okazania upoważnienia od osoby, której dane dotyczą, a także zweryfikuje tożsamość zarówno Twoją, jak i osoby, której sprawa dotyczy. Administrator danych (np. urząd, szpital) musi upewnić się, że wydając dane osobie z upoważnienia nie łamie przepisów – w przeciwnym razie doszłoby do naruszenia ochrony danych.
- Przechowywanie i zakres upoważnień: gdy przekazujesz upoważnienie do instytucji, pamiętaj, że dokument zawiera Twoje dane osobowe i dane osoby upoważnionej. Administrator staje się ich administratorem w rozumieniu RODO – powinien je chronić i nie przetwarzać dłużej, niż to konieczne. Zwykle upoważnienie trafia do akt sprawy i jest przechowywane przez okres wymagany przepisami (np. do czasu przedawnienia możliwości roszczeń czy zgodnie z przepisami archiwalnymi). Upoważnienie powinno określać konkretny zakres danych i czynności, do jakich upoważniamy daną osobę, zgodnie z zasadą minimalizacji, np. dostęp do określonej informacji, odbiór konkretnego dokumentu, a nie „wszystkiego, co dotyczy X”. Instytucja powinna udostępnić osobie upoważnionej tylko te informacje, które mieszczą się w zakresie upoważnienia.
Podsumowując, RODO wymaga, aby dostęp do danych miały tylko osoby uprawnione. Upoważnienie jest sposobem nadania takiego uprawnienia – czy to pracownikowi wewnątrz firmy, czy osobie trzeciej przychodzącej z pismem. Administrator musi to upoważnienie respektować, ale też zweryfikować i zabezpieczyć.
Jak wygląda wzór upoważnienia?
Poniżej przedstawiamy uniwersalny wzór upoważnienia do załatwiania spraw urzędowych, który można dostosować do swoich potrzeb. Taki dokument możesz napisać odręcznie lub na komputerze – ważne, aby zawierał wszystkie istotne elementy i Twój odręczny podpis.
UPOWAŻNIENIE
miejscowość, data
Ja, niżej podpisany/a:
Dane osoby udzielającej upoważnienia (mocodawcy)
Imię i nazwisko: _________________________________
Adres zamieszkania: _________________________________
Numer PESEL: _________________________________
upoważniam Pana/Panią:_________________________________
Dane osoby upoważnionej
Imię i nazwisko: _________________________________
Adres zamieszkania: _________________________________
Seria i nr dowodu osobistego: _________________________________
do dokonania następującej czynności/czynności: _____________________________________
(wskazać, czego dotyczy upoważnienie, np. odbioru decyzji administracyjnej w Urzędzie Miasta Krakowa, złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego w imieniu mocodawcy itp.)
Upoważnienie jest jednorazowe i dotyczy wyłącznie wyżej wymienionej sprawy.
Czytelny podpis mocodawcy: _____________________
Uwagi: Upewnij się, że w treści upoważnienia jasno wskazano, kogo upoważniasz (pełne dane osoby upoważnionej) oraz do czego konkretnie ją upoważniasz. Unikaj ogólników – instytucja musi mieć pewność, jaką czynność może wykonać upoważniony. Zawsze własnoręcznie podpisz upoważnienie. Jeżeli dokument ma trafić np. do urzędu, który tego wymaga, pamiętaj, że urzędnik może zażądać okazania oryginału upoważnienia i dokumentu tożsamości osoby upoważnionej.
UPOWAŻNIENIE
miejscowość, data
Ja, niżej podpisany/a:
Dane osoby udzielającej upoważnienia (mocodawcy)
Imię i nazwisko: _________________________________
Adres zamieszkania: _________________________________
Numer PESEL: _________________________________
upoważniam Pana/Panią:_________________________________
Dane osoby upoważnionej
Imię i nazwisko: _________________________________
Adres zamieszkania: _________________________________
Seria i nr dowodu osobistego: _________________________________
do dokonania następującej czynności/czynności: _____________________________________
(wskazać, czego dotyczy upoważnienie, np. odbioru decyzji administracyjnej w Urzędzie Miasta Krakowa, złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego w imieniu mocodawcy itp.)
Upoważnienie jest jednorazowe i dotyczy wyłącznie wyżej wymienionej sprawy.
Czytelny podpis mocodawcy: _____________________
Uwagi: Upewnij się, że w treści upoważnienia jasno wskazano, kogo upoważniasz (pełne dane osoby upoważnionej) oraz do czego konkretnie ją upoważniasz. Unikaj ogólników – instytucja musi mieć pewność, jaką czynność może wykonać upoważniony. Zawsze własnoręcznie podpisz upoważnienie. Jeżeli dokument ma trafić np. do urzędu, który tego wymaga, pamiętaj, że urzędnik może zażądać okazania oryginału upoważnienia i dokumentu tożsamości osoby upoważnionej.
Jak mogą wykorzystać upoważnienie nieuczciwe osoby?
- Używanie służbowego konta do celów prywatnych, np. do pobierania filmów lub grania w gry.
- Nadużywanie dostępu do poufnych informacji, np. do danych osobowych lub danych finansowych.
- Wykorzystywanie służbowych zasobów do celów niezgodnych z prawem, np. do rozpowszechniania pirackiego oprogramowania.
Oprócz tego nieuczciwe osoby mogą, na podstawie upoważnień, fałszować dokumenty, aby uzyskać dostęp do czegoś, do czego nie mają prawa. Zagrożeniem jest też kradzież tożsamości, czyli sytuacja, gdy na podstawie danych zapisanych w dokumencie (numer dowodu, PESEL) ktoś będzie chciał podszywać się pod Ciebie. Nieuczciwe osoby mogą również wykorzystywać techniki socjotechniczne, aby manipulować ludźmi i nakłonić ich do ujawnienia poufnych informacji lub wykonania określonych czynności.
Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko, że Twoje dane zostaną wykorzystane w nieodpowiedni sposób, skorzystaj z usługi Chroń PESEL. Dzięki niej otrzymasz powiadomienia za każdym razem, gdy ktoś posłuży się Twoimi danymi i sprawdzi Cię w Krajowym Rejestrze Długów, np. w celu zaciągnięcia pożyczki lub dokonania zakupu ratalnego.
Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko, że Twoje dane zostaną wykorzystane w nieodpowiedni sposób, skorzystaj z usługi Chroń PESEL. Dzięki niej otrzymasz powiadomienia za każdym razem, gdy ktoś posłuży się Twoimi danymi i sprawdzi Cię w Krajowym Rejestrze Długów, np. w celu zaciągnięcia pożyczki lub dokonania zakupu ratalnego.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czym różni się upoważnienie od pełnomocnictwa?
Upoważnienie dotyczy czynności faktycznych (np. odbioru dokumentów, uzyskania informacji), a pełnomocnictwo – czynności prawnych (wywołujących skutki prawne, np. zawarcie umowy). Upoważnienie jest mniej formalne i nie daje prawa do podejmowania decyzji prawnych za kogoś, podczas gdy pełnomocnictwo ustanawia reprezentanta zdolnego do podejmowania takich decyzji w imieniu mocodawcy.
Czy upoważnienie musi być pisemne?
Prawo nie zawsze wymaga formy pisemnej, ale w praktyce pisemne upoważnienie jest najbardziej wskazane. Ustnie udzielone upoważnienie bywa trudne do udowodnienia, dlatego urzędy, poczta czy szpitale zwykle proszą o dokument pisemny. RODO (ogólne przepisy o ochronie danych) nie narzuca formy – upoważnienie może być nawet ustne lub elektroniczne – jednak dla bezpieczeństwa warto mieć dokument.
Czy można dać pełnomocnictwo do odbioru dokumentów?
Tak, można udzielić pełnomocnictwa nawet do tak prostej czynności jak odbiór dokumentów – jest to prawnie dopuszczalne. W praktyce jednak nie jest to konieczne. Do jednorazowego odbioru dokumentu (np. świadectwa pracy, zaświadczenia z urzędu) wystarczy zwykłe upoważnienie. Pełnomocnictwo bywa wymagane w sytuacjach szczególnych lub powtarzalnych.
Kiedy potrzebne jest upoważnienie do danych osobowych?
Upoważnienie dotyczące danych osobowych jest potrzebne, gdy chcesz uzyskać czyjeś dane lub dokumenty zawierające cudze dane, a nie masz do nich ustawowego prawa.
Upoważnienie dotyczy czynności faktycznych (np. odbioru dokumentów, uzyskania informacji), a pełnomocnictwo – czynności prawnych (wywołujących skutki prawne, np. zawarcie umowy). Upoważnienie jest mniej formalne i nie daje prawa do podejmowania decyzji prawnych za kogoś, podczas gdy pełnomocnictwo ustanawia reprezentanta zdolnego do podejmowania takich decyzji w imieniu mocodawcy.
Czy upoważnienie musi być pisemne?
Prawo nie zawsze wymaga formy pisemnej, ale w praktyce pisemne upoważnienie jest najbardziej wskazane. Ustnie udzielone upoważnienie bywa trudne do udowodnienia, dlatego urzędy, poczta czy szpitale zwykle proszą o dokument pisemny. RODO (ogólne przepisy o ochronie danych) nie narzuca formy – upoważnienie może być nawet ustne lub elektroniczne – jednak dla bezpieczeństwa warto mieć dokument.
Czy można dać pełnomocnictwo do odbioru dokumentów?
Tak, można udzielić pełnomocnictwa nawet do tak prostej czynności jak odbiór dokumentów – jest to prawnie dopuszczalne. W praktyce jednak nie jest to konieczne. Do jednorazowego odbioru dokumentu (np. świadectwa pracy, zaświadczenia z urzędu) wystarczy zwykłe upoważnienie. Pełnomocnictwo bywa wymagane w sytuacjach szczególnych lub powtarzalnych.
Kiedy potrzebne jest upoważnienie do danych osobowych?
Upoważnienie dotyczące danych osobowych jest potrzebne, gdy chcesz uzyskać czyjeś dane lub dokumenty zawierające cudze dane, a nie masz do nich ustawowego prawa.
Źródła
1. Kodeks cywilny (ustawa z 23 kwietnia 1964 r.), ISAP – Kancelaria Sejmu, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19640160093, dostęp: 21.12.2025.
2. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ISAP – Kancelaria Sejmu, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20090520417, dostęp: 21.12.2025.
3. Prawo pocztowe (ustawa z dnia 23 listopada 2012 r.), ISAP – Kancelaria Sejmu, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120001529, dostęp: 21.12.2025.
4. Kodeks postępowania administracyjnego (ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.), ISAP – Kancelaria Sejmu, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19600300168, dostęp: 21.12.2025.
5. RODO – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), EUR-Lex, https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2016/679/oj?locale=PL, dostęp: 21.12.2025.
6. Stanowisko UODO w sprawie upoważnień elektronicznych (opubl. 29.11.2019) – archiwum UODO, https://archiwum.uodo.gov.pl/pl/225/1278, dostęp: 21.12.2025.
2. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ISAP – Kancelaria Sejmu, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20090520417, dostęp: 21.12.2025.
3. Prawo pocztowe (ustawa z dnia 23 listopada 2012 r.), ISAP – Kancelaria Sejmu, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120001529, dostęp: 21.12.2025.
4. Kodeks postępowania administracyjnego (ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.), ISAP – Kancelaria Sejmu, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19600300168, dostęp: 21.12.2025.
5. RODO – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), EUR-Lex, https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2016/679/oj?locale=PL, dostęp: 21.12.2025.
6. Stanowisko UODO w sprawie upoważnień elektronicznych (opubl. 29.11.2019) – archiwum UODO, https://archiwum.uodo.gov.pl/pl/225/1278, dostęp: 21.12.2025.
Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).