Jak bezpiecznie robić zakupy w Internecie?

Do zakupów w sieci jesteśmy już przyzwyczajeni, robi je blisko 80 proc. internautów. Niestety, naszą miłość do promocji i wyjątkowych zniżek wykorzystują także oszuści, którzy próbują wyłudzić nasze dane osobowe i pieniądze. Radzimy, co zrobić, by uniknąć zagrożeń i korzystać tylko ze sprawdzonych okazji.

Od lat obserwujemy wzrost zainteresowania zakupami online. Dodatkowo, cyfrową transformację handlu przyspieszyło również pojawienie się Covid-19. Według raportu o rynku e-commerce firmy Gemius, zakupy w sieci robi aktualnie 77 proc. wszystkich internautów. Sam rynek e-handlu również rośnie w bardzo szybkim tempie. Jak wynika z danych KRS, tylko w I kwartale 2021 r. na rynku pojawiło się ponad 3 tys. nowych sklepów internetowych.

Polacy przyzwyczaili się już do korzystania z e-sklepów i, co potwierdza przeprowadzone w listopadzie 2021 r. badanie serwisu ChronPESEL.pl i Rzetelnej Firmy, w większości (98 proc.) czują się bezpiecznie dokonując w nich zakupów.

Dobre samopoczucie nie powinno nas jednak zwalniać z zachowania ostrożności podczas zakupów w Internecie. Wyjątkowe zniżki i promocje zawsze zachęcają bowiem do szybkich i impulsywnych decyzji zakupowych. Z takich okazji korzystają z kolei oszuści, którzy podszywają się pod e-sklepy i wykorzystując brak naszej uwagi przejmują nasze pieniądze, konta bankowe oraz dane osobowe.

Jedną z najpopularniejszych metod stosowanych przez przestępców jest obecnie phishing, czyli podszywanie się pod inne osoby, instytucje lub firmy. Oszuści próbują nas przekierować  poprzez wysyłane za pośrednictwem e-maili i SMS-ów linki odsyłające do fałszywych stron, na których musimy podać informacje, takie jak m.in. login i hasło do banku, imię, nazwisko i numer PESEL. To wszystko połączone z brakiem ostrożności ze strony użytkowników Internetu może spowodować, że za zakupy w sieci zapłacimy znacznie więcej, niż planowaliśmy. Zdobyte w ten sposób informacje, przestępcy mogą próbować wykorzystać, żeby podszywając się pod ich właściciela, wyłudzić pożyczkę, kupić drogi sprzęt elektroniczny na raty lub wziąć w leasing samochód.

Warto też zwrócić uwagę na pewne niedozwolone praktyki stosowane nie tylko przez hakerów, ale również właścicieli sklepów, którzy wymagają od nas podawania większej liczby danych, niż to uzasadnione. Przekazując takie informacje serwisowi zakupowemu w przyszłości będziemy musieli polegać na jego systemach bezpieczeństwa i rzetelności w podejściu do przetwarzania gromadzonych danych osobowych. W przypadku wycieku z bazy klientów lub ataku hakerów na e-sklep będziemy musieli szybko zareagować, żeby uniknąć negatywnych konsekwencji.

Jak w takim razie zadbać o bezpieczne e-zakupy i martwić się tylko tym, czy przesyłka przyjdzie na czas?

Z okazji obchodzonego 15 marca Międzynarodowego Dnia Praw Konsumenta przygotowaliśmy kilka porad, które pomogą zachować spokój i skupić się wyłącznie na przyjemnej części zakupów.

Sprawdź też: Młodzi Polacy nie dbają o swoje hasła do logowania

Jak wynika z obowiązujących przepisów, gromadzenie danych osobowych powinno być adekwatne do celów, w jakim są przetwarzane. W przypadku sklepów internetowych nie ma takiej potrzeby i zbieranie numerów PESEL kupujących jest nieuzasadnione. Niestety wciąż spotykamy się z takimi praktykami. Prośba o podanie numeru PESEL podczas zakupów w sieci powinna być dla nas sygnałem ostrzegawczym.

Może to oznaczać albo, że strona jest fałszywa i jej celem jest wyłudzenie naszych danych osobowych, albo świadczyć o braku rzetelności sprzedawcy, który zbiera więcej informacji na nasz temat niż powinien. To dodatkowo zwiększa ryzyko wycieku w przyszłości, ponieważ bazy danych w mniejszych firmach są z reguły słabo zabezpieczone, przez co nie stanowią wyzwania dla sprawnych hakerów. Niezależnie od tego, z którym z powyższych przypadków mamy do czynienia, warto odpuścić kupowanie w takim sklepie.

Wiadomości e-mail lub SMS-y z informacją o rzekomej promocji lub konieczności dopłaty do paczki, to bardzo popularny sposób wyłudzania danych osobowych. Oszustwo polega na tym, że adresy stron, do których jesteśmy kierowani zazwyczaj na pierwszy rzut oka wyglądają jak oryginalne. W rzeczywistości różnią się jednak jedną literką albo dopisaną cyfrą na końcu. Warto poświęcić trochę więcej czasu na weryfikację. Oszczędzimy nie tylko pieniądze, ale także wiele emocji.

Nie dajmy się zwieść dużym przesadnym promocjom u nieznanych sprzedawców. Najlepiej korzystać ze sprawdzonych serwisów, które od lat znajdują się na rynku. Najbezpieczniej będzie robić zakupy bezpośrednio poprzez stronę e-sklepu.

Zobacz również: Co drugi Polak nie wierzy, że sklep internetowy zabezpieczy jego dane osobowe

Starajmy się śledzić informacje o wyciekach danych, które są publikowane w mediach. W sytuacji, w której sklep, z którego korzystaliśmy poinformuje nas, że padł ofiarą ataku hakerskiego, w pierwszej kolejności należy ustalić, jakie dokładnie dane wyciekły. Jeśli straciliśmy hasła lub loginy do naszych kont lub skrzynek mailowych, powinniśmy je jak najszybciej zmienić. Jeśli dane, które wyciekły widnieją na dowodzie osobistym, należy zastrzec ten dokument, żeby nikt nie mógł się pod nas podszyć. Dodatkowo Urząd Ochrony Danych Osobowych w takich przypadkach rekomenduje założenie konta w systemie informacji gospodarczej, dzięki czemu będziemy mogli monitorować swoją aktywność kredytową.

W tym wszystkim warto też być zapobiegliwym i oprócz przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa, stale monitorować zapytania na swój temat w Krajowym Rejestrze Długów. Dzięki temu będziemy w stanie szybko zareagować, gdy ktoś spróbuje wykorzystać nasze dane.

Mechanizm jest prosty. Instytucje finansowe, takie jak np. banki, firmy pożyczkowe lub leasingowe oraz dostawcy Internetu i telewizji cyfrowej i operatorzy telekomunikacyjni, często przed podpisaniem umowy z nowym klientem, sprawdzają, czy nie jest on rejestrowany jako osoba zadłużona w bazie KRD BIG S.A. Żeby to sprawdzić, podpisujący umowę konsument musi najpierw udzielić pisemnej zgody. Jeśli więc otrzymamy SMS-a z ChronPESEL.pl, że właśnie sprawdza nas np. bank, w którym nigdy nie byliśmy i nie składaliśmy wniosku o kredyt czy pożyczkę, wiemy, że należy szybko reagować.


Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie marketingowy i ma na celu zachęcenie do nabycia usług Chroń PESEL świadczonych przez Kaczmarski Group Sp. J. oraz jej partnerów, tj. KRD BIG S.A. oraz TU Europa S.A. Materiał ten nie ma charakteru konsultingowego i nie powinien stanowić wyłącznej podstawy do podjęcia jakichkolwiek decyzji. Rekomendowane jest zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami świadczenia usług Chroń PESEL, określonymi w odpowiednich Regulaminach, Ogólnych Warunkach, Warunkach ubezpieczenia oraz Cennikach (dostępnych na stronach internetowych chronpesel.pl).